Bronşektazi, akciğerde yer alan hava yollarının kalıcı bir şekilde genişlemesidir. Verem, Zatürre gibi geçirilmiş hastalıklardan veya Kistik Fibrozis gibi doğuştan gelen rahatsızlıktan kaynaklanabilir. En sık görülen belirtileri öksürük, rahat nefes alamama ve sık akciğer enfeksiyonu gelişmesidir. Yaşam süresini etkilemez.
Bronşektazi dünyada ortalama her 100.000 kişiden birinde görülür. Kadınlarda daha sık görülür. Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artmaktadır.
Bronşektazi Belirtileri Nelerdir?
Bronşektazi belirtileri akciğerlerde değişikliğe başladıktan aylar hatta yıllar sonra ortaya çıkabilir. Bu yüzden etkileri başlangıçta aralıklı gözlemlenebilir. Belirtiler akciğer enfeksiyonu geçirdiğinizde veya fiziksel efor sırasında olduğu gibi akciğerin zorlandığı zamanlarda ortaya çıkabilir. Ancak hastalık ilerledikten sonra tetikleyecek bir şey olmadan belirtiler ortaya çıkabilir. Bronşektazinin sık görülen belirtileri şunlardır:
- Yatarken kötüleşen kronik öksürük
- Öksürükle birlikte gelen kötü kokulu mukus
- Nefes darlığı
- Hırıltılı şekilde nefes alma
- Tekrarlayan akciğer enfeksiyonları
- Kan tükürme
- Parmakların çomaklaşması
Bu belirtilere sahip kişiler tıbbi yardım almaları gerekmektedir. Kontrol altına alınmadığı takdirde başta yürüme gezme gibi yaşam kalitenizi bozabilir ve sonrasında hayati sorunlar yaşayabilirsiniz.
Bazı insanların parmakları normalde çomak parmak görünümüne benzer bir yapıya sahiptir. Burada kastedilen şey normal görünümünde değişiklik olmasıdır.
Öneri yazısı: Alerjik Rinit Nedir?
Bronşektazi Nedenleri
Bronşektazi enfeksiyon ve inflamasyon sonrasında akciğerde yer alan hava yollarının genişlemesi sonrasında görülür. Ayrıca bu sırada görevi mukusları temizlemek olan silyalar hasar görür. Genişlemiş alanlarda mukus birikmeye başlar. Biriken mukusu atmak için devreye öksürük girer. Çok şiddetli ve uzun süreli öksürme sonrasında akciğerlerde olan küçük damarlar hasar görebilir. Bunun sonucunda kanlı balgam gözlenir.
Bronşektaziye neden olan yaygın nedenler ise şunlardır:
- Kistik Fibrozis: Akciğer ve sindirim sisteminde anormal (yoğun kıvamlı) mukus üretimi yapan ilerleyici genetik bir hastalıktır. Bu kişilerde mukus normalden yoğun olduğu için silyalar gerektiği kadar mukusu atamazlar. Mukus orada birikmeye başlar.
- Akciğer Enfeksiyonları: Özellikle çocukluk döneminde şiddetli ve tekrarlayan Zatürre gibi hastalıklar sonucunda akciğerlerde yer alan silyalar zarar görür. Bunun sonucu olarak mukusu tam temizleyemediği için daha kolay hasta olurlar.
- Enflamatuvar Durumlar: Alerji, astım ve otoimmun hastalıklar solunum yollarında enflamasyon yaparlar. Bunun sonucunda yukarıda bahsedilen şekilde bronşektaziye sebep olabilirler.
Bronşektazi Tanısı Nasıl Konur ?
Bronşektazi tanısı öykü, fizik muayene ve tanı testleri sonucunda konur. İlk olarak belirtilerin ortaya çıkış zamanını, kötüleşip kötüleşmediği ve arada alevlenme olup olmadığı değerlendirilir. Fizik muayenede solunum sesi dinlenir. Bunun yanında kalp atış hızına, nefes alma hızına ve kan basıncına bakılır. Tüm bunları doktorunuz genel olarak değerlendirir ve hangi tanı testlerine gerek olup olmadığına karar verir.
Tüm bu değerlendirmelerin sonucunda doktor tarafından istenecek tanı testleri ise şu şekildedir:
- Görüntüleme Testleri : Görüntüleme testi olarak röntgen ve bilgisayarlı tomografi (BT) kullanılır. Bunların hangisini kullanılacağı hastalığın durumu ve cihaz imkanlarına göre değişmektedir.
- Laboratuvar Testleri : Arteriyel kan gazına bakılır. Bu testte arterden(Temiz kanın dolaştığı damar) oksijen, karbon dioksit ve bikarbonat gibi akciğerin çalışmasını gösteren maddelere bakılır. Balgam kültürü testinde ise özellikle akciğer enfeksiyonlarında hasta yapan organizmayı anlamak için kullanılır. Bu testte balgamdan örnek alınıp hastalık yapan organizma üretilmeye çalışılır.
- Özel Testler : Solunum fonksiyon testi ne kadar havayı soluduğunuzu ölçer. Akciğer difüzyon testi solunan havadaki oksijenin ne kadarının kana geçtiğini ölçer.
Ventofor Combi Fix ve İprasal yazılarımıza göz atabilirsiniz.
Bronşektazi Tedavisi
Bronşektazi tedavi edilen bir hastalık değildir. Ölümcül olmayan bu hastalık kontrol altına alınarak belirtilerin önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Tedavide hedeflenen iki nokta vardır. Bunlardan biri enfeksiyonların tedavisi ve önlenmesi diğeri ise akciğerlerden salgılanan salgıların vücuttan atılmasını sağlamaktır. Hastalık yaşam süresini etkilemez. Ancak yaşam konforunu bozabilir bu sebeple tedaviye çok fazla dikkat etmek gerekiyor.
Kullanılacak tedaviler kişiden kişiye değişmektedir. Bu konuda uzman doktor hastalığın durumuna göre tedavileri ve ilaçların dozunu ayarlaması gerekmektedir.
Tedaviye ek olarak yaşam tarzı değişimleri yapıldığı takdirde tedaviden verim artacaktır. Bu yaşam tarzı değişikliklerinden bazıları şu şekildedir:
- Sigara içmemek ve içilen ortamda bulunmamak (Sigarayı bırakmak istiyorsanız eğer bırakabilirsin sitesine bakabilirsiniz)
- Hava kirliliğinden ve toksinlerden uzak durmak
- Fiziksel egzersiz yapmak
Tüm bunlara ek olarak hastalık geçirme ihtimalini düşürecek olan Grip aşısı ve Zatürre aşılarını yaptırmakta hastalığın alevlenmesinde korumaktadır.
Hastalık çok şiddetli olduğunda akciğerlerde yer alan genişleme çok sık hastalık yapar. Bu durumda ameliyat ile genişlemiş parça alınır. Başarılı geçen ameliyat sonrasında hastalık gelişme oranları ciddi şekilde azalmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Bronşektazi hastası ne kadar yaşar?
Bronşektazi, geri döndürülemez ve devamlı ilerleyen bir hastalıktır. Bu nedenle tanının erken konması ve tedaviye başlanması son derece önemlidir.
Doktora erken başvuran kişilerin hastalığı kontrol altına alınacağı için bu durum büyük bir sorun oluşturmaz. Ancak, hastalık ileri seviyeye gelmişse durum daha tehlikeli olabilir. Hastalığın son evresinde tedaviye başlayanların başarı oranı yüksek olsa da erken tanı her zaman önemlidir.
Bronşektazi ölümcül müdür?
Hastalık için kesin bir tedavi yöntemi olmasa da yönetilebilir olduğu için ölümcüldür diyemeyiz. Düzgün bir tedavi planı ve sağlıklı yaşam ile uzun yıllar yaşayabilirsiniz.
Benzer Yazılar
Daha Fazla Makale