Paylaş

Türkiye’nin En Eski Üniversiteleri: İlk Üniversite Hangisi?

21.01.2025

Ülkemizde çok sayıda köklü üniversite bulunmaktadır. İlk üniversitenin kuruluşu ise Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemi ve Cumhuriyetin ilk dönemlerinde yaşanmıştır.

Geleceğin temellerini oluşturan Türkiye’nin en eski üniversiteleri günümüzde de eğitim öğretim için önemli bir rol oynamaktadır.

Türkiye’nin En Eski Üniversiteleri

Ülkemiz bünyesinde yer alan üniversitelerin bazılarının tarihi oldukça eskite dayanmaktadır. Dönemlere göre farklılaşan eğitim modellerine tanık olan yapılar sahip oldukları binalarla da dikkat çekmektedir.

Tarihine bakıldığında ülkemizde yer alan en eski üniversite olarak İstanbul Üniversitesi kabul edilmektedir.

İstanbul Üniversitesi, Fatih Sultan Mehmet’in 1453 yılında İstanbul’u fethetmesi üzerine kurulan Fatih Külliyesi olarak eğitim vermeye başlamıştır.

Geçen yüzyıllar boyunca farklı evrelerden geçen eğitim kurumu günümüzde meşhur İstanbul Üniversitesi olarak gelmiştir.

Bunun dışında İstanbul Teknik Üniversitesi, kısaltılmış haliyle İTÜ, gibi üniversitelerin kökeni de Osmanlı’ya kadar uzanmaktadır.

Türkiye’ye başarılı nesiller kazandırmayı hedefleyen eğitim kurumları olan Türkiye’nin en eski üniversitesi yalnızca bununla da sınırlı kalmamış, kültürel ve sosyal aktivitelerin kazandırıldığı birer kurum olma özelliği de kazanmıştır.

Türkiye’nin en eski üniversiteleri şu şekilde sıralanabilir:

İstanbul Üniversitesi
İstanbul Teknik Üniversitesi
Ankara Üniversitesi
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Karadeniz Teknik Üniversitesi
Ege Üniversitesi

Liste halinde verdiğimiz bu köklü üniversiteleri daha yakından tanıyalım…

İstanbul Üniversitesi

1453 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Fatih Külliyesi olarak kurulan İstanbul Üniversitesi Türkiye’nin en eski üniversitesi olma özelliği taşımaktadır.

1933 yılında resmi olarak üniversite statüsü kazanan İstanbul Üniversitesi’nin eski ismi ise İstanbul Darülfünunu’dur.

Yıllar boyunca önemli bilim insanları yetiştirmiş ve ülkemizde yapılan akademik çalışmalara destek sağlamıştır.

İstanbul Teknik Üniversitesi

Kısaltılmış hali olan İTÜ olarak daha yaygın bilinen İstanbul Teknik Üniversitesi 1773 yılında Mühendizhane-i Ber-i Hümayun olarak kurulmuştur.

Hala mühendislik alanında en çok tercih edilen üniversitelerden olan kurum bugünkü adını ise 1944 yılında almıştır.

Yetiştirdiği mühendislerle ve bünyesinde yapılan çalışmalarla ülkemizin sanayileşme sürecine büyük katkıda bulunmuştur.

Ankara Üniversitesi

Türkiye’nin en eski üniversiteleri listemizde yer alan diğer bir üniversitesi ise cumhuriyetimizin başkenti Ankara’da bulunan ve şehirden ismini alan Ankara Üniversitesi’dir.

1946 yılında kurulan Ankara Üniversitesi özellikle hukuk, dil ve tarih-coğrafya fakülteleriyle nam salmış durumdadır.

Bünyesinde en çok bölüm barındıran üniversitelerden olan Ankara Üniversitesi farklı alanlarda eğitim veren geniş yelpaze sahibi bir üniversitedir.

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

1882 yılında kurulan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, ülkemizin önde gelen sanat eğitimi kurumlarındandır.

Meşhur ressam Osman Hamdi Bey tarafından kurulan bu üniversite ilk olarak Sanayi-i Nefise Mektebi olarak hayata geçmiştir.

Daha sonra günümüzdeki ismini alan üniversite; mimarlık, moda tasarımı, sahne sanatları ve güzel sanatlar alanında eğitim vermektedir.

Birçok sanatçı yetiştiren üniversite mimarisiyle büyüleyen üniversite binasıyla da ilgi görmektedir.

Karadeniz Teknik Üniversitesi

20 Mayıs 1955 yılında Trabzon’da kurulan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ülkemizin sahip olduğu ilk teknik üniversitelerden biridir.

Mühendislik, sosyal bilimler, sağlık bilimleri ve fen bilimleri gibi alanlarda eğitim veren üniversite aynı zamanda farklı dallarda yüksek lisans ve doktora öğrencilerini de ağırlamaktadır.

Özellikle maden ve metalürji alanlarında yapılan çalışmalarla ülkemize katkıda bulunulmasını sağlamıştır.

Ege Üniversitesi

20 Mayıs 1955 yılında yayımlanan 6595 sayılı kanunla kurulan üniversitelerden biri de Ege Üniversitesidir.

İzmir Bornova’da bulunan üniversite 9 Mart 1956 tarihinde kurulmuştur. Aynı zamanda Ege Bölgesi’nin ilk üniversitesidir.

Birçok lisans, yüksek lisans ve doktora programıyla öğrenci kabul eden Ege Üniversitesi Türkiye’nin 4. üniversitesidir.

Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Üniversitesi Hangisi?

Modern anlamda bir üniversitenin kuruluşu Türkiye’de 19. Yüzyılın sonlarında doğru gerçekleşmiştir.

1933 yılında kurulan İstanbul Üniversitesi bu anlamda kurulan ilk üniversite olma özelliği taşımaktadır. İstanbul Üniversitesi’nden sonra ülkemizin farklı şehirlerinde sayısız üniversite kurulmuştur.

Günümüzde ise yüzlerce yüksek öğretim derecesinde eğitim veren üniversite sahibi bir ülkeyiz.

Türkiye’nin en eski üniversitesi hangisi sorusuna iki şekilde de cevap verdikten sonra merak edilen diğer detaylarla devam edelim…

Türkiye’de Kaç Üniversite Var?

Ülkemizde eğitim veren üniversiteler vakıf üniversitesi ve devlet üniversitesi olarak ikiye ayrılmaktadır. Özellikle son yıllarda Türkiye’deki üniversite sayısı artış göstermiştir.

2024 yılının son verilerine göre Türkiye’de 209 üniversite bulunmaktadır. Devlet üniversitelerinin bütçesi devlet tarafından, vakıf üniversitelerinin bütçesi ise özel kuruluşlar tarafından veya üniversite vakfı tarafından karşılanmaktadır.

1980 yıllarında başlayan ve iki yıl boyunca devam eden düzenlemelere göre üniversite sayısı artırılmıştır. Bunun sebebi ise yükseköğretim kurumlarına erişimi kolaylaştırmak ve eğitimli nesiller yetiştirmektir.

Konuyla alakalı daha detaylı bilgi sahibi olmak ve şehir bazında üniversite dağılımlarına hakim olmak için Yükseköğretim Kurulu (YÖK) resmi sitesini ziyaret edebilirsiniz.