Alan Dışı Yüksek Lisans Yapmak: Araştırma Görevlisi Olunabilir Mi?

Lisans eğitimi aldığınız alandan farklı bir alanda yüksek lisans yapmak istiyor ve bu konuyu araştırıyor olabilirsiniz.

Birçok öğrencinin aklından geçen bir fikir olan alan dışı yüksek lisans yapmak konusunda merak edilen tüm detayları araştırdık…

Alan Dışı Yüksek Lisans Yapmak

Lisans eğitimi kişiye alan özelinde temel bilgileri verir. Spesifik bir alanda kariyer inşa etmek ise yüksek lisansla beraber başlar.

Türkiye’de genellikle lisans eğitimi tamamlandıktan sonra aynı veya bağlantılı alanlarda yüksek lisans eğitimine başlanmaktadır.

Fakat bu durum her zaman böyle olmak zorunda değil. Farklı alanlara yönelerek kendinize daha farklı bir kariyer inşa edebilir ve bu alanda derinlikli bir eğitim alabilirsiniz.

Kısaca, alan dışı yüksek lisans yapılabilir mi sorusuna verilecek cevap kesinlikle evet olmaktadır.

Üniversitelerde bulunan yüksek lisans programlarına başvuru yapabilmek için taşımanız gereken genel ve özel şartlar bulunmaktadır. Bunlardan biri de genel olarak yüksek lisansla aynı veya benzeşik lisans derecesine sahip olmaktır.

Fakat alan dışı öğrencileri kabul eden bazı yüksek lisans programları bulunuyor.

Alan dışı yüksek lisans bölümleri şu şekilde sıralanabilir:

• İşletme Yüksek Lisansı
• Psikoloji Yüksek Lisansı
• İnsan Kaynakları Yüksek Lisansı
• Sosyal Hizmet Yüksek Lisansı
• Gazetecilik Yüksek Lisansı
• Hemşirelik Yüksek Lisansı
• Uluslararası Ticaret Yüksek Lisansı
• Yönetim Bilişim Sistemleri Yüksek Lisansı
• İktisat Yüksek Lisansı
• Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Yüksek Lisansı

NOT: Genel olarak bölümler bu şekilde sıralanabilir. Fakat başvuru yapmayı düşündüğünüz alanın şartlarını detaylı şekilde incelemeniz bu konuda faydalı olacaktır. Üniversite ve bölüme göre alan dışı öğrenci alım durumları değişiklik gösterebilmektedir.

Aynı zamanda hatırlatmamız gereken bir diğer konu da kendi alanı dışında yüksek lisans yapmayı planlayan kişilerin detaylı şekilde araştırma yapmasıdır. Tam karar vermeden başlamak zaman kaybına uğramanıza neden olabilir.

Alan Dışı Yüksek Lisans Şartları

Ülkemizde yüksek lisans yapmak için sağlanması gereken bazı şartlar bulunmaktadır. Bu durun üniversite ve bölüm özelinde farklılıklar gösterse de değişmeyecek bazı şartların da varlığından söz edebiliriz.

Alan dışı yüksek lisans yapmak için şartlar şu şekilde sıralanabilir:

• Başvuracağınız program için ALES sınavının ilgili bölümlerinden belirlenen puana sahip olmak (Sayısal, Eşit ağırlık ve Sözel)
• Yabancı dil gerekliliklerini taşıyor olmak (üniversiteye bağlı olarak belirlenen not değişiklik gösterebilir)

Yabancı dil şartı için başvuru yapacağınız enstitü sayfasını takip edebilir ve gereken puanı öğrenebilirsiniz.

Aynı zamanda alan dışı yüksek lisans öğrencileri bölümdeki eğitimine başlamadan önce Bilimsel Hazırlık programına alınabilirler. Bu durum da üniversite ve ilgili bölüme göre değişiklik gösterebilen bir durumdur.

Bilimsel Hazırlık programına yapılan öğrenci kabulü şartları ise YÖK tarafından düzenlenmiş ve Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nde detaylı şekilde belirtilmiştir.

Yönetmelikte yer alan bilimsel hazırlık detayları şu şekildedir:

MADDE 30 – (1) Yüksek lisans ve doktora programlarına kabul edilen öğrencilerden lisans veya yüksek lisans derecesini kabul edildikleri yüksek lisans veya doktora programından farklı alanlarda almış olanlar ile lisans veya yüksek lisans derecesini kabul edildikleri yükseköğretim kurumu dışındaki yükseköğretim kurumlarından almış olan yüksek lisans veya doktora programı adayları için eksikliklerini gidermek amacıyla bilimsel hazırlık programı uygulanabilir.

(2) Bilimsel hazırlık programında alınması zorunlu dersler, ilgili lisansüstü programını tamamlamak için gerekli görülen derslerin yerine geçemez. Ancak bilimsel hazırlık programındaki bir öğrenci, bilimsel hazırlık derslerinin yanı sıra ilgili enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile lisansüstü programa yönelik dersler de alabilir.

(3) Bilimsel hazırlık programı ile ilgili devam, ders sınavları, ders notları, derslerden başarılı sayılma koşulları, ders tekrarı, kayıt silme ve diğer esaslar senato tarafından kabul edilen yönetmelikle belirlenir.

(4) Bilimsel hazırlık programında geçirilecek süre en çok iki yarıyıldır. Yaz öğretimi bu süreye dahil edilmez. Bu süre dönem izinleri dışında uzatılamaz ve süre sonunda başarılı olamayan öğrencinin ilişiği kesilir. Bu programda geçirilen süre yüksek lisans veya doktora programı sürelerine dahil edilmez.

Alan Dışı Yüksek Lisans Yapmak Mantıklı Mı?

Lisans bölümü dışında kalan bir alanda yüksek lisans yapmak isteyenler tarafından en çok merak edilen konulardan biri bu durumun mantıklı olup olmadığıdır.

Bazı disiplinler birbirlerine daha yakın olabilir. Disiplinler arası şekilde başvuruya açılan yüksek lisans programıyla ilişkili lisans mezuniyeti bu anlamda şansınızı artırabilir.

Fakat bu her zaman için şart değildir. Bazı yüksek lisans bölümleri farklı bölümlerden öğrenci alımına daha da sıcak bakmaktadır. Bu durum da kişisel ilgi alanınıza göre tercih yapmanızı destekler.

Alan Dışı Yüksek Lisans: Artılar – Eksiler

Yüksek lisans programları genel olarak kişilere bir alanda uzmanlaşma imkanı tanımaktadır. Dilerseniz 4 yıllık lisans sürecinde edindiğiniz bilgileri derinlemesine analiz etmek için aynı alanda devam edebilirsiniz.

Dilerseniz de farklı bir alanda çalışır ve  bir konuyu bilimsel bir gerçekliği olan bir teze çevirerek uzmanlık elde edebilirsiniz. Alan dışı yüksek lisansın çeşitli artı ve eksileri bulunmaktadır.

Artıları:

• Farklı bir disiplinde yeni bilgiler edinmek
• Kişisel gelişime katkı sağlamak
• Disiplinler arası bir yaklaşım geliştirmek
• İki alanı birleştirerek özgün çıktılar elde etmek

Eksileri:

• Bilimsel hazırlık süreci geçirmek zamanı olumsuz etkileyebilir
• Farklı bir alan olmasının getirebileceği zorluklar
• Alana olan hakimiyet azlığı

Farklı Bölümden Yüksek Lisans Yapıp Akademisyen Olunur Mu?

Alan dışı yüksek lisans sürecinin en çok merak edilen yanlarından biri de akademik kariyere olan etkisidir.

Türkiye’de lisansüstü eğitim sonrasında araştırma görevlisi olarak devam etmek ve bu anlamda bir kariyer inşa etmek istiyorsanız yapılan alan dışı yüksek lisans bu süreci zora sokabilir.

Açıklan akademik ilanların birçoğunun şartlarında kendi alanında lisans ve yüksek lisans derecesi isteği yer almaktadır.

Örneğin; Türk Dili ve Edebiyatı lisans mezuniyetine sahip olan bir kişi Tarih alanında yüksek lisans yapıyor.

Sonrasında araştırma görevlisi ilanlarına başvururken lisans Tarih şartını taşımadığı için başvuruda bulunamaz. Bazı durumlar bunun için istisna oluşturabilir fakat oldukça azdır.

Aynı şekilde olmasa da doktor öğretim üyesi ilanları için de bu durum söz konusudur. Lisans ve yüksek lisans derecelerinin aynı bölümden olması istenir.

Bu durum zorluk yaratsa da vakıf üniversitelerinin daha az zorlayıcı olduğunu söyleyebiliriz. Az da olsa bu durumun dışında kalan ilanlar bulunabilir.

Aynı zamanda lisansüstü eğitimine veya alan dışı yüksek lisans sonrası doktora eğitimine yurt dışında devam etmek isteyenler için bu durumun bir sorun teşkil etmeyeceğini de söyleyebiliriz.

Sık Sorulan Sorular

Alan dışı yüksek lisans yapmak konusunu detaylı şekilde inceledikten sonra merak edilenlerle devam edelim:

Alan dışı yüksek lisans nedir?

Lisans eğitimi aldığınız alandan veya ilintili alanlardan farklı bir alanda yüksek lisans yapma durumuna alan dışı yüksek lisans denmektedir.

Alan dışı yüksek lisans yapanlar öğretim görevlisi olabilir mi?

Size uygun ilanları takip ederek başvurmanız durumunda evet, alan dışı yüksek lisans yapanlar da öğretim görevlisi olabilir.

Alan dışı yüksek lisans yapmak konusunda merak edilenleri sizinle paylaştık. Konuyla alakalı görüşlerinizi yorumlar kısmından bizimle paylaşabilirsiniz…

İlginizi çekebilir: Avrupa’da Ücretsiz Yüksek Lisans