ALES Nedir? ALES’e Nasıl Çalışılır?

Her yıl ülkemizde lisansüstü eğitim almak isteyen veya akademik personel olmak isteyen binlerce kişinin girdiği ALES nedir? ALES’e nasıl çalışılır? ALES’te başarılı olmak için ipuçları ve daha fazlası haberimizde…

ALES Nedir?

ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Sınavı) ülkemizde lisansüstü eğitim almak isteyen ya da akademik kadrolara yerleşmek isteyenlerin girmek zorunda olduğu sınavdır. Her bir aday sınav sonucunda sapmalarla birlikte genellikle 50 ile 100 arasında bir puan almaktadır. Bu yazımızda sınavın içeriğine, nasıl çalışılması gerektiğine ve farklı durumlar için gerekli minimum ALES puanı hakkında ipuçlarını sizlerle paylaşacağız.

Öncelikle ALES hakkında söylenilen en yaygın bilgi olan ‘sınavın son derece’ kolay olduğu görüşü doğrudur. Sayısal ve sözel olarak iki bölümden oluşan sınavda sorular herhangi bir lisans bölümünden mezun olan kişinin çözebileceği kolaylıktadır. Ancak rakiplerinizi elemek o kadar da kolay değil…

ALES hem sayısal hem de sözel alanda soruların kolay fakat işlem ve okuma süresinin uzun olduğu yani zamanla yarıştığınız bir sınavdır. ALES sınavına girmiş bir çok kişi size sınavın kolay olduğunu fakat sürenin soruların hepsine zaman ayırmaya yetmediğini söyleyecektir.

Sayısal testinde temel matematik ve sayısal mantık konularından sorular sorulmaktadır benzer şekilde sözel testinde de temel dil bilgisi sözel mantık ve anlam bilgisi soruları sorulmaktadır. Aslında sınav sizin okuduğunuzu anlama ve temel işlem kabiliyetinizi ölçüyor.

ALES Konu Başlıkları Hangileri?

ALES’te hangi konulardan sorular çıkıyor? ALES’te 50 Sayısal alandan 50 Sözel alandan soru çıkmaktadır. ALES ‘te yer alacak konu başlıklarını maddeler halinde sizler için sıraladık…

ALES Matematik, Sayısal Mantık ve Geometri Konuları

• Kümeler
• İşlem
• Bölme ve Bölünebilme
• Çözümleme
• Temel Kavramlar
• EBOB-EKOK / Asal Çarpanlar
• Rasyonel Sayılar
• Sıralama, Basit Eşitsizlikler, Mutlak Değer
• Özdeşlikler ve Çarpanlara Ayırma
• Üslü Sayılar
• Köklü Sayılar
• Denklemler
• Oran-Orantı
• Sayı ve Kesir Problemleri
• Hareket Problemleri
• Yaş Problemleri
• İşçi ve Havuz Problemleri
• Karışım Problemleri
• Yüzde, Faiz ve Kar-Zarar Problemleri
• Saymanın Temel İlkesi ve Olasılık
• Şekil, Yetenek ve Sayı Dizileri (Sayısal Mantık)
• Mantıksal Muhakeme Problemleri (Sayısal Mantık)
• Grafik Yorumlama ve Tablo Okuma (Sayısal Mantık)
• Doğruda Açılar (Geometri)
• Üçgende Açılar (Geometri)
• Üçgende Açıortay, Kenarortay ve Benzerlik (Geometri)
• Üçgende Uzunluk ve Alan (Geometri)
• Dörtgenler (Geometri)
• Çember ve Daire (Geometri)
• Katı Cisimler (Geometri)
• Analitik Geometri (Geometri)

ALES Türkçe ve Sözel Mantık Konuları

• Sözcükte Anlam
• Cümlede Anlam
• Paragraf
• Anlatım Biçimleri
• Anlatım Bozuklukları
• Şifreleme, Şifre Çözümleme (Sözel Mantık)
• Sözel Akıl Yürütme ve Sözel Zekaya Dayalı Problem Çözme (Sözel Mantık)

ALES’e Girecekler İçin İpuçları

• Öncelikle süre sınırı verilmeden bir ALES denemeleri çözülmeli ve eksik konular tespit edilmelidir.
• Eksik konular kaynak kitaplardan çalışılıp eksikler giderilmelidir.
• Sınava belli bir süre kala seri denemelere geçilmelidir. Seri denemelere geçmeden önce eksik konuların öğrenilmiş olması oldukça önemlidir.
• Seri denemeler çözülürken mutlaka süre tutulmalıdır. Denemelere mümkünse tıpkı ALES gibi sabah 09.30’da başlanmalıdır. Özellikle de işe gitmeyen ve evinde sınava hazırlanan öğrenciler öğle vakitlerine kadar uyumayı geceleri ise çalışmayı tercih etmekte, ilk defa sınav günü erken kalkınca da sıkıntı yaşayabilmektedir.
• Evde deneme çözerken mutlaka cevap alanlarına işaretleme alışkanlığının kazanılmasına ve işaretleme sürelerine dikkat edilmelidir. Pek çok öğrenci evdeki denemelerde sadece soruları çözüp geçmekte işaretlemeleri göz önünde bulundurmamaktadır. Bunun 2 zararı vardır. Birincisi işaretleme alışkanlığı kazanılmamış olur. Sınavda ilk defa işaretleme yapan aday o alışkanlığı kazanmadığı için belki de işaretlemeye gereğinden fazla zaman harcar. İkincisi de toplam işaretleme süresi olan yaklaşık 5 dakikalık bir süre soru çözerek geçirilmiş olur. Unutulmamalıdır ki 150 dakikanın içerisinde optik forma işaretleme süresi de vardır. Bu yüzden bu küçük fakat önemli ayrıntıya da dikkat edilmelidir.
• Mümkünse kursların deneme sınavlarına katılmak ve sınav deneyimi yaşamak oldukça yararlı olacaktır.
• Her bir denemeden sonra cevapları kontrol edip denemeyi çöpe atmak hatasına düşülmemeli yanlış cevaplar incelenmeli, yanlışın bilgi eksikliğinden mi yoksa süre sıkıntısından mı olduğu tespit edilmeli, bilgi eksikliğinden doğan bir yanlış varsa ilgili konu en kısa zamanda çalışılmalıdır.
• Sınavdan birkaç gün önce çalışmalar bırakılmalı ve deşarj olunacak aktiviteler (sinema, konser, oyun vs.) yapılmalıdır.
• Sınavdan bir önceki gün erken kalkılmalı ve erken yatılmalıdır.
• Bazı soruları boş bırakarak da yüksek puan alınabilir. Bu düşünce unutulmamalıdır. Bir sorunun üzerinde kesinlikle 1 dakikadan fazla oyalanılmamalı soru çok zaman gerektiriyorsa sonraya bırakılmalıdır. Sınavda çok zaman harcanması için konulmuş tuzak sorular olabilir. Bu sorulara uğraşan bir öğrenci belki çok basit 3-5 soruya zaman bulamayacaktır.
• DİKKAT: Sınav günü şeffaf şişede su, kimlik ve giriş belgesi dışında hiçbir şey götürülmemelidir. Sınava girilecek okulun ve salonun önceden gidilip görülmesi sınav günü okulunun bulunamaması sebebiyle geç kalma riskini ortadan kaldıracaktır.

ALES’ten En Az Kaç Almalıyım?

Ülkemizde akademik kadrolara atanmak için minimum ALES puanı 70’tir. Lisansüstü eğitim içinse adayın minimum ALES puanı 55 olmalıdır. (Bu sınır her üniversite için farklılık gösterebilir, başvuracağınız üniversitenin şartlarına göz atmakta fayda var). Aslında bu puanlar da oldukça sembolik puanlardır. 55 ALES puanı ile bir adayın yüksek lisans yapacağı üniversite sayısı neredeyse yoktur.

Benzer şekilde 70 ALES puanı ile akademisyen olmak neredeyse imkansızdır. Bu yüzden ALES puanı mümkün olduğunca yüksek tutulmalıdır. En azından 80 veya üzeri ALES puanı almak her öğrencinin hedefi olmalıdır.

ALES Puan Hesaplama

ALES deneme sonuçlarınızı evde çözdükten sonra yaptığınız doğruların netini artık hesaplamak çok kolay. Sitemizde yer alan ALES Puan Hesaplama motoruyla bir tıkla hesaplamanız mümkün. Böylelikle sınavdan önce yapacağınız net sayısı üzerinden puan hesaplamak, çalışmalarınızda kendinizi denemenizi sağlayacak.

ALES Kaç Sene Geçerli ve ALES’e Birden Fazla Defa Girilir Mi?

ALES sınavı yapıldığı tarihten itibaren 5 yıl süre ile kullanılabilir. Eğer adayın süresi dolmamış birden fazla ALES puanı varsa aday bu puanlardan istediğini kullanabilir. Son girilen sınavın puanı geçerli olur gibi bir kural yoktur. Bu durumda sınava girecekler için büyük avantaj sağlamıştır. Daha fazla bilgi almak için ÖSYM resmi sitesine de göz atabilirsiniz. Ayrıca Araştırma Görevlisi Kimdir? yazımızdan ve Öğretim Görevlisi Nedir? Nasıl Olunur? yazımızdan da akademik personel olmak isteyen okuyucularımız faydalanabilir.