Bilimsel Makale Bölümleri – ÖZET/GİRİŞ/SONUÇ/TARTIŞMA

Bilimsel makalelerin içerisinde olması gereken makale bölümleri vardır. Bilimsel makale bölümleri özet (abstract) , giriş (introduction), yöntem ve bulgular (Method&Results), sonuç ve tartışma(Conclusions&discussion), kaynakçadır (references). Yaptığınız araştırma ve yazdığınız makale ne kadar nitelikli olursa olsun bu makale bölümleri bu şekilde ayrılmazsa makaleniz hak ettiği değeri görmeyecektir.

Makale nasıl yazılır ya da bilimsel makale bölümleri nelerdir gibi soruların cevaplarını arıyorsanız bu yazı tam size göre! Akademik kariyerine yeni başlayan herkes bu sorularla karşılaşmaktadır. Biz de sizlere bilimsel makale bölümleri içerisinde yer alan özet, giriş, sonuç, tartışma bölümlerini temel özellikleri ve dikkat etmeniz gereken hususlar gibi detaylarıyla ele aldık.

Makale özelliklerini detaylarıyla birlikte merak ediyorsanız, makale sonuç kısmı nasıl yazılır, makale yazarken nelere dikkat edilmeli diye düşünüyorsanız bu yazının tamamını okumalısınız. Bilimsel makale bölümleri tüm detaylarıyla yazımızda…

1. Özet (Abstract) Bölümü

Bilimsel bir makalenin özet bölümü makale içerisindeki en dikkat çekici ve önemli bölümlerden birisidir. Özet bölümü, araştırmanızın okuyucuya karşı bir ön izlemesi niteliğindedir. Bu yüzden etkili bir özet bölümü yazmak bilimsel araştırma makaleniz için çok önemlidir.

Özet bölümü makalenizin ilk okunan kısmıdır. Araştırma konunuzu merak eden okuyucu, ön değerlendirme yapacak editör, bilimsel değerlendirmenizi yapacak olan hakem dahil herkes ilk başta özeti okuyarak makalenizi kendi içinde değerlendirmeye alır. Bu yüzden okuyucu özeti okuduğunda makalenizle ilgili fikir sahibi olmalıdır.

Özet yazarken okuyucu kitlesini dikkatli inceleyin. Okuyucuların dikkatini çekecek, makalenizin tümünün okunmasını sağlayacak nitelikte özet yazmaya dikkat edin. Araştırma makalenizin özetini oluştururken bir metin iskeleti çıkarmanız sizin daha anlaşılır ve kolay şekilde özet hazırlamanızı sağlayacaktır. Bu metin iskeletinde mevcut sıralamayı amaç, önem kapsam, yöntem, bulgular şeklinde araştırma konunuza göre değiştirerek oluşturabilirsiniz.

Özet Bölümünde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Özet bölümü en son yazılmalı
• Net ve kısa bilgiler verilmeli
• Özeti okuyan okuyucu zaman tasarrufu yaptığını hissetmeli
• 150-300 kelime aralığında genellikle yazılmalı (Kelime sayısı göndereceğiniz derginin yazım kuralları çerçevesinde değişkenlik gösterebilmektedir.)
• Anlam bütünlüğü sağlanmalı
• Yorum ve değerlendirme katılmamalı
• Veri tabanlarında indeks için konu ile ilgili anahtar kelime kullanımı
• Gereksiz ifadelere, tekrarlanan bilgilere yer verilmemeli, kafa karıştırıcı cümleler olmamalı
• Makale özetinde tablo, görsel, alıntı, uzun anlatım içermemeli

Özet Bölümünde Neler Olmalı?

• Çalışmanın genel amacı
• Bu amaca ulaşırken hangi yöntem ve analizler kullanıldığı
• Araştırdığınız konunun problemleri
• Çalışmanın temel planı
• Bulduğunuz bulgular
• Özetin sonunda çalışmadan elde edilen veriler ve uygulama yöntemlerinden bahsedilebilir
• Araştırmanın alana ve literatüre olan katkısına, önemine değinilmeli

Daha detaylı özet yazımı için ”Makale Özeti Yazarken Nelere Dikkat Edilmelidir?” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz!

2. Giriş Bölümü

Bilimsel araştırma makalesinin giriş bölümü araştırmanızın önemini ortaya koyacağınız bölümdür. Bu kısım, çalışmanızın diğer çalışmalardan farkını ortaya çıkacaktır. Bu bölümde okuyucuya araştırmanızın temelini aktararak, altyapısını sunarsınız. Konuyu okuyucuya tanıtırsınız.

Bilimsel araştırma makalenizin giriş bölümü ne kadar iyi olursa makalenizin temeli o kadar sağlam yazılmış olur. Okuyucunun makalenin geri kalan detay bölümlerini daha iyi kavramasını sağlar. Giriş bölümünde araştırmanızın problemini ve sorusunu tanımlamanız gerekmektedir. Giriş bölümünü yazarken belli bir sıralamayla gitmeniz daha anlaşılır bir bölüm yazmanızı sağlar. Bu sıralama şu şekilde olmalıdır;

• Önce konu ile ilgili literatürü tanıtıp sonrasında araştırma konunuzu anlatın
• Araştırmanızın amacını ve önemini belirtin
• Makaleye genel bakış sağlama- genel hatlarını ortaya koymaya çalışın
• Çok uzun giriş yazmadan kaçının

3. Sonuç Bölümü

Bilimsel makalenin sonuç bölümü, araştırma sonucunda bulduğunuz bulgularla çalışmanızın sonucunda ne gibi sonuçlara ulaştığınızı yazdığınız kısımdır. Bu kısımda sizin araştırma yaparken yola çıktığınız soru ve amacın nihai sonuca ulaşıp ulaşmadığı belirlenir.

Makalenin sonuç bölümünün anlaşılır ve net olması oldukça önemlidir. Okuyucu bazen araştırma özetini okuduktan sonra direkt sonuç ve tartışma kısmını okuyarak bilgi edinmek isteyebilir bu yüzden net ifadeler kullanmak gerekmektedir. Bazı bilimsel makalelerin sonuç bölümünde ağdalı bir dil ve tekrar eden cümlelerle karşılaşırız. Bu durum çalışma sonucunda ulaştığınız veriler başarılı olsa da makalenizin okunabilirliğini düşürmektedir.

Sonuç kısmının amacı

Bilimsel makalenin sonuç bölümü araştırma çalışmanızın önermesini açıklamak, çalışmanın önemini ve içeriğini aktarmak amacı ile yazılmalıdır. Bu kısım da çalışmaya başlamadan önce belirlemiş olduğunuz sorunun, elde ettiğiniz veriler ışığında ulaştığınız sonucu vurgulamanız gerekmektedir. Hedeflenen amacın ön planda olması sonuç kısmını amacına ulaştıracaktır.

Makale Yazarken Dikkat Edilmesi Gereken 10 Şey başlıklı yazımızı okumak için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz!

Sonuç Kısmının Temel Özellikleri

Bilimsel makalenin sonuç kısmını yazarken metin iskeletini oluşturmak için belirlenen bazı temel özellikler vardır. Bunlar;

• Net, sade ve anlaşılır cümleler kullanmak
• Belirlenen araştırma problemlerini öne çıkarmak
• Okuyucunun sonuç kısmından araştırmaya dair fikir edinebilmesini sağlamak
• Bulguları toparlamak ve yorumlamak

Sonuç Kısmında Neler Olmalıdır?

• Sonuç kısmının içinde mutlaka çalışma sorusuna yer verilmesi gerekmektedir.
• Araştırmanızın literatüre nasıl bir katkısı olacağına değinilmeli
• Araştırmanızın gelecek çalışmalara katkı sunacak öneri ve çözümleri belirtilmeli
• Elde ettiğiniz verilerin okuyucuya ne ifade etmesi gerektiğine değinilmeli

Peki bir bilimsel araştırma makalesinin sonuç bölümünde neler olmamalı? Hangi hatalar yapılmamalı?

• Sonuç kısmınızda subjektif ifadelere yer vermemelisiniz. (Araştırma sonucunda elde ettiğiniz verileri kişisel yorumunuzu katmadan belirtmelisiniz.)
• Yeni bir soru veya konudan bahsetmemelisiniz. Bu araştırmanızın sonucu, bu yüzden bulgulardan net bahsetmeniz gerekir.
• Kalıplaşmış cümleler kullanmamalısınız. Bu okuyucuya güven vermeyebilir.
• Tekrara düşmeden çözüm odaklı bir sonuç yazmalısınız. Bu bulgularınızın kanıtlanabilirliğini destekler.

Makale İçin Cover Letter Nedir? Nasıl Yazılır? başlıklı yazımızı okumak için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz!

4. Tartışma (Discussion) Kısmı

Bilimsel araştırma makalelerinde sonuç ve tartışma bölümü makalenin önemli bölümlerindendir. Tartışma bölümü bilimsel araştırmanızın tamamlanmasını sağlar. Okuyucuya araştırmanın güvenilirliğini kanıtlar nitelikte olmalıdır. Tartışma bölümü ile araştırmanızın önemini vurgularsınız. Bu bölümde elde ettiğiniz verileri değerlendirir, literatürde yer alan çalışmalarla ilişkilendirir ve karşılaştırırsınız.

Araştırmanıza başlarken belirlediğiniz problemi tartışma kısmında açıklayıp, yorumlarsınız. Elde ettiğiniz veriler ışığında yeni argümanlar sunarak literatürde yer alan bilgilere ve çalışmalara farklı bakış açıları kazandırabilirsiniz.

Daha detaylı bilgi için ”BİLİMSEL ARAŞTIRMA MAKALESİNDE TARTIŞMA BÖLÜMÜ VE
SINIRLILIKLARIN YAZIMI” başlıklı bilimsel makaleye göz atabilirsiniz!

Tartışma Kısmında Neler Olmalıdır?

Bilimsel makalenin tartışma bölümünde olması gereken belirli temel özellikler vardır. Bu özellikler tartışma bölümünüzde yer almaz ise eksik kalacaktır. Peki bunlar neler?

• Temel Bulgular
• Bulgulardan yaptığınız çıkarımlar
• Araştırmanızın sonucunda cevaplanan ve cevabı olmayan soruların neler olduğu
• Gelecekte yapılacak araştırmalara öneriler
• Yapılan araştırmanın sağlam verileri ve kanıtlanabilirliği daha düşük olan veriler

Makale Özeti Yazarken Nelere Dikkat Edilmelidir? başlıklı yazımızı okumak için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz!

Tartışma Bölümü Nasıl olmalıdır?

Bilimsel araştırmanızın tartışma bölümünü yazarken bölümün temel aldığı bir metin iskeleti mutlaka olmalıdır. Bu metin iskelet sayesinde bütüncül bir tartışma bölümü ortaya çıkarırsınız. Hem içerik olarak hem de yol haritası çerçevesinde bu iskelet nasıl olmalı peki?

• Bilimsel araştırmanızın tartışma kısmının girişi;
  • Araştırmanızın öneminden
  • Soruların cevaplarından
  • Yeni elde ettiğiniz bulgulardan oluşmalıdır.
• Bilimsel araştırmanızın tartışma bölümünün gelişme kısmında;
  • Çalışmanın özü
  • Çalışmayı sınırlayan etkenler
  • Elde edilen bulguların yorumlanması
  • Bulguların güncel literatürle desteklenmesi
  • Problemin çözümünü destekleyen ifadelere yer verilmelidir.
• Bilimsel araştırmanızın tartışma bölümünün sonunda;
  • Elde ettiğiniz bulguların toparlanmış bir özeti
  • Çalışmanızın önemi
  • Gelecek çalışmalar için literatüre katkısı
  • Gelecek çalışmalara farklı argümanlar ve önerilerle katkı sağlanmalıdır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bilimsel araştırma makalenizin tartışma kısmında yer alması gereken temel özellikler ve cevaplanması gereken sorular tamamlansa bile bazen eksik kalabiliyor. Tam anlamıyla bütün bir tartışma bölümü hazırlamak için dikkat etmeniz gereken bazı önemli hususlar vardır. Bunları sıralamamız gerekirse;

• Bulguların özeti
• Bulguların önermelerle uygunluğu değerlendirilmeli
• Kısa ve net bir anlatımla ele alınmalı
• Kişisel kelimelerden (Bence, benim fikrim bu yönde gibi) uzak durulmalı
• Araştırma konusunun sınırlılıkları ve bununla bağlantılı olarak tutarsızlıklar göz önünde bulundurulmalı

Makalenizi eksiksiz bir şekilde tamamladıktan sonra en son kısma, makaleyi yazarken kullandığınız kaynakçaları toplamanız gerekmektedir. Bu noktada dikkat etmeniz gereken en önemli şey, makale kullandığınız herhangi bir kaynaktan bahsetmeyi unutmamaktır! Herhangi bir kaynak atladığınız takdirde bilimsel etik kurallarından birini yani intihal yapmamayı yıkmış olursunuz.

Makale Değerlendirme Süreci – 2022 Kapsamlı Bilgiler başlıklı yazımızı okumak için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz!