Doktora nedir? PhD Nedir? Kapsamlı Anlatım

Adını sıkça duyduğumuz ancak birçok kişi tarafından ne olduğu bilinmeyen bir akademik kavram olan doktora üzerine sizler için kapsamlı bir araştırma yaptık. Bu yazımızda Doktora nedir? PhD nedir?  Doktora nasıl yapılır? Doktora ne kadar sürer? Doktora başvuru şartları nelerdir? Gibi soruları detaylı bir şekilde cevaplayacağız.

Doktora Nedir?

Doktora hakkında akademik kariyer düşünen öğrencilerin bile bilgisi genellikle kısıtlıdır. Birçok öğrenci yüksek lisansını tamamlayana kadar bu akademik aşama hakkında bilgi sahibi olamamaktır.

Yalnızca akademik kariyer hedefleyen değil, günlük yaşamda da aslında hepimizin sıkça duyduğu bir kavramdır doktora. Sıklıkla televizyon programlarındaki tartışma programlarında veya bir kitap kapağında yazarın adının başında görmemiz mümkün.

Peki doktora nedir? PhD ne demek? PhD ve Doktora aynı şey midir? Daha yakından bakalım…

Doktora Ne Demek?

En genel tanımıyla “doktora nedir?” sorusunu cevaplayacak olursak; bir lisans veya yüksek lisans eğitimini bitirdikten sonra belirli bir alanda yapılan çalışmayla “bilim doktoru” derecesine erişilmesidir. Doktora akademik dereceler içerisindeki en yüksek seviyedir.

Hep karıştırılan konulardan birisi de bu olmaktadır. Doçent olmak veya profesör olmak bir derece değil unvandır. Bu yüzden doktorluk derecesi bu unvanlarla birlikte kullanılmaktadır. Örneğin Doç. Doktor veya Prof. Doktor gibi.

Doktora kelimesi “doktorluk rütbesi” anlamına gelen Fransızca doctorat kelimesinden dilimize geçmiştir. Bir bilim dalında sınav veya eserle erişilen bu rütbede kişinin bilimsel araştırma yöntemlerini kavraması, özgün ve bağımsız araştırmalar yapmasının da temel gerekliliklerini kavraması beklenmektedir.

Bilim insanı olmak için erişilen bu derecede genellikle amaç akademisyen olmaktır. Akademi kadrolarının haricinde özel sektörde de artık iş hayatının rekabetini yakalamak için bu derecede eğitim almak yaygınlaşmıştır. Birçok kişi özel şirketlerde doktorluk derecesinde eğitim ile yer alarak üst pozisyonlarda görev almaktadır.

Phd Nedir? Phd Ne Demek?

PhD birçok yerde unvan olarak kullanılmakta olan İngilizce bir kısaltmadır. Bu kısaltma “Doctor of Philosophy” yani felsefe seviyesinde doktor anlamına gelen Doktor (Dr.) unvanının diğer bir adıdır. Ayrıca Ph.D. veya DPhil olarak da kullanımı görülmektedir. Birçok alandaki doktora programında bu alan kullanılırken.

Bununla beraber bütün mesleklerde doktorluk unvan kısaltması aynı değildir. Diğer mesleklere ait doktorluk kısaltmaları şöyledir;

• PhD -Doctor of Philosophy (Çeşitli Alanlarda Doktora Programı) / (Sıklıkla Görebileceğiniz)
• DBA- Doctor of Business Administration (İşletme Doktorası)
• DEdPsy – Doctor in Educational Psychology (Eğitim Psikolojisi Doktorası)
• DClinPsy – Doctor in Clinical Psychology (Klinik Psikoloji Doktorası)
• DPsy – Doctor in Psychotherapy (Psikoterapi Doktorası)
• EngD – Doctor in Engineering (Mühendislik Doktorası)
• MD – Doctor of Medicine (Tıp Doktorası)

Doktora Yapma Şartları (Güncel – 2022)

Doktora için elbette belirli şartlar vardır. Elbette bir lisans veya lisansüstü eğitimi bitirmiş olmalısınız ki bir bilim alanında doktorluk derecesine yükselme imkanınız olsun. Doktora başvuru şartları detayları şu şekildedir;

Doktora şartlarının başında ilk olarak ALES gelmektedir. Lisans veya yüksek lisans (tezli) eğitiminden sonra ALES’ten alınacak puan sıralaması senato kararına göre değişiklik gösterebilmektedir. Ancak bununla beraber yüksek lisans eğitiminden sonra bu sınavdan en az 55 puan, lisans eğitiminden sonra ise en az 70 puan alınmalıdır.

Bununla birlikte değişmez şartlardan birisi Yabancı Dil sınavında belirli bir puan almaktadır. Bu puanlar YDS veya YÖKDİL sınavlarından alınabilir. Yabancı dil sınavında ise en az 55 puan almış olmanız istenmektedir.

Bu iki puan türünü aldıktan sonra başvuracağınız üniversitede doktora eğitimi açılması gerekmektedir Doktora başvurusu için dikkat etmeniz gereken önemli hususlardan birisi de lisansüstü eğitiminizin tezli olmasıdır. Tezsiz yüksek lisans ile yapılan doktora başvuruları kabul edilmemektedir.

Sizler için hazırladığımız Yeni Sistem ALES Puan Hesaplama Motoru ile de sınava hazırlanırken tüm eksiklerinizi görebilirsiniz.

Doktora Nasıl Yapılır?

Doktoraya kabul edildiğinizde ilk süreç ders almanız olacaktır. Bu süreçte çalışma yapacağınız alanla ilgili zorunlu ve seçmeli olarak iki dönem dersleriniz başlamaktadır. Derslerin tümü başarıyla tamamlandıktan sonra doktora yeterlilik sınavına giren öğrenciden bu alandaki yeterliliği ölçülür. Yeterlilik sınavını da geçtikten sonra tez önerinizi sunarak tez dönemine başlamış olursunuz.

Tez dönemi yoğun bir süreç olmakla beraber sizden belirli aralıklarda bildiri, sunumlar, araştırma raporları istenmektedir. Tez izleme komitesi belirli aralıklarla bir araya gelerek sizden çalışmanız hakkında bilgi almaktadır. Bu yüzden zamanınızın büyük bölümü de literatür taraması yapmakla geçmektedir.

Bu aşamaları geçtikten sonra son adımda sizi tez savunması beklemektedir. Tez komitesinin

Doktora Kaç Yıl Sürer?

Doktora programı 2 dönem ders programına ek olarak 6 dönem de tez için süre verilir. Bu en kısa süreyle 1+3 yıl olarak 4 yılda tamamlabilmektedir. Daha kısa ve uzun olması sizin çalışmanızla ilişkilidir. Dersler için 4 yarıyıl tez içinse 12 yarıyıl uzatmaya gidilmesi mümkündür. Bu durumda toplam uzatılan süre 16 yarıyıl yani en geç 8 yıldır. Bu sürenin aşılması durumunda programla ilişkiniz kesilmektedir.

Bütünleşik Doktora Nedir?

Bütünleşik doktora programı, lisans mezunlarının doktoraya başlamasını mümkün kılan bir tanımlamadır. Yüksek lisans yapmadan lisanstan sonra doktoraya geçmeniz mümkün. Şayet çok zor olacağını belirtmekte fayda var. Çünkü lisans seviyesinde bir öğrencinin kapsamlı literatür araştırması, akademik yazım kurallarını ve o alandaki bilgilerin büyük bölümüne erişmesi imkansız değil ancak çok güçtür.

Bütünleşik doktora için şartlar ünivesiteler için değişkenlik göstermektedir. Bu konuda detaylı bilgiyi başvuracağınız enstitü ve bölümden alabilirsiniz. Ancak genel şartlarını belirli bir çerçevede vermek mümkündür.

Doktora Adaylarına Tavsiyeler

“Doktora nedir?” sorusu kadar önemli bir soru da “doktora yapmak ne işe yarar?” veya “doktora yapabilir miyim?” sorularıdır. Doktora seviyesinde eğitim almak birçok kişinin gözünü korkutan bir şeydir. Çünkü meşakatli bir yoldur ve disiplinli çalışmak gerekir.

Doktora süreci, lisans eğitimi devam eden birisi için genellikle erken olarak düşünülür. Ancak bu yolda ilerleyecek adayların aslında lisansın ilk yıllarından bu yolu çizmiş olması gerekir. Çünkü lisans not ortalamanız, lisans süresinde ALES ve Yabancı Dil gelişiminiz lisans sonrası karşınıza çıkacak önemli engellerdir.

Yüksek lisans adayı olarak doktoraya da kendinizi hazırlamanız her zaman işinizi büyük ölçüde kolaylaştıracaktır. Çünkü bu yolda olan çalışmalarınız birkaç sene içinde karşılacağınız engelleri de ortadan kolaylıkla kaldırmanızı sağlar. Bu engellerin başında Yabancı Dil ve ALES sıklıkla söylediğimiz gibi gelmektedir.

Lisans ve yüksek lisans sürecinde geliştirdiğiniz yabancı diliniz sizin hem doktoraya başvurmanızı hem de akademik çalışmalarınızı kolay yürütmenizi sağlar. Ayrıca hangi alandan olursanız olun okuduğunuz anlama ve analitik düşünme açısından ALES iyi bir ayırt edicidir.

Bu alanda eğitim alacak adayların bilmesi gereken en önemli husus ise kadro bulma ihtimaliniz her zaman kendi alanınızdan veya istediğiniz ilden mümkün olmayabilir. Birçok aday süreci tamamlama aşamasında kadroya girerek bir yandan da ekonomik refahını sağlamak istemektedir fakat bu süreçteki gecikme bazen yıpratıcı olabilir.

Son tahlilde doktora eğitimi almış bir kişinin elbette akademik kadroya girmesi çok zor değildir ancak o süreç zorlu geçebilmektedir. Tüm doktora adayalarına kolaylıklar dileriz…

Ayrıca en güncel Akademik İlanlara ulaşmak için sitemizde yer alan güncel kadro duyurularına göz atabilirsiniz.