Haset vs. İmrenme (Anket)

C

cimbom

Öğrenci
Merhaba arkadaşlar,

Ben yüksek lisans araştırma bursuyla yurt dışında araştırma yapıyorum. Haset ve imrenme duygularının insanların düşünce, duygu ve davranışsal tepkileri açısından ne şekilde farklılaşabileceğini inceliyoruz. Bu konunun içine çok fazla girdiğimiz için bu iki duyguyu kafamızda çok kalıpsal hale getirdik sanırım. Sizce bu iki duyguyu birbirinden ayıran şeyler neler olabilir? Sizin deneyimleriniz ve gözlemleriniz açısından değerlendirebilir misiniz? sizce bunların birbirinden farkı ne?

Şimdiden teşekkür ederim.
 
Podof

Podof

Araştırma Görevlisi
Elbette buna dair bilimsel bilgi ortaya koyacak bir donanımım yok ama öznel görüşlerimi paylaşabilirim eğer işinize yararsa.

Bence imrenmede kişinin odağı kendisiyken hasette karşısındakidir. Yani imrenen insan "ay ne güzel ne mutlu inşallah bana da olur, darısı başıma" derken haset duyan insan "Hak etmiyordu bence, onun yerine herhangi biri kazanabilirdi bu başarıyı" der. Birinde kendine yönelik iyi dilek varken ikincisinde karşısındakine yönelik hoşnutsuzluk olur.

Bir de imrenmede daha çok paylaşımcılık, "her ikimizin de istediği olsun" demek varken hasette "onun olmasın benim olsun" söylemi var sanki.
Örnek: Okul sayılı öğrencisini yurt dışı projesine gönderiyor. Ayşe de Fatma da seçilmemiş. Ayşe "çok güzel, gidenlere ne mutlu, keşke bir kontenjan daha olsaydı ben de yanınızda gelseydim" diyor. Fatma ise "Onların yerine ben seçilmeliydim" diyor. Bu durumda Ayşe'ninki açık biçimde imrenme bence. Fatma'ya bunu söyleten ise haset gibi görünüyor çünkü "onda olmasın bende olsun" diyerek başkasına verilmiş hakka göz dikme durumu var.

İlk aşamada bunlar geldi aklıma.
 
erdek

erdek

Öğrenci
imrenme, özenmek gibi. olumlu bir tavır. karşıdakine karışmaz, zarar vermez ve kendini geliştirmeye/benzetmeye çalışır. pikacunun gözü yaşlı bakışları, polyananın kızarık yanakları gibi.

haset kıskanma. diğerine daha negatif bir yaklaşım. her an zarar verebilir. kendini yetersiz görüp rekabet edecektir. türkan şoray'ın kara gözleri gibi. (ilk başta doğru yazamadım çünkü hayatımda ilk defa türkan şoray yazıyorum : ) gülücükten sonraki parantez kapama karışıklığını engellemek için yazdım şuanki cümleyi )


ikincisi caiz değil :)
 
N

Niënor

Guest
Görüşleri tezinizde kullanacaksınız sanırsam? Çünkü ayırt edilebilecek iki kavram.

"Başkasında olmasın güzel şeyler, hepsi benim olsun, hepsi benim! Hmm bak sen ne güzel işi var, o işten atılır da benim öyle güzel işim olur" görüşü haset. Dikkat ederseniz karşıdaki kişideki iyi şeyler yok olsun isteniyor, hepsi kendide toplansın isteniyor.

Oysa:

"Ayy arkadaşım iyi biriyle evlenmiş, Allah bozmasın, darısı başıma" demek ise imrenmek. Ondaki iyi şey kalsın olduğu yerde, bende yok, ben de istiyorum,benim de olsun düşüncesi.
 
M

Missmedici

Guest
Merhaba,

Bence haset ve imrenmek zaten çok farklı 2 duygu. Haset (TDK'nın da açıkladığı gibi) kıskançlık, çekememezlik anlamına gelir. Tamamen negatif bir duygu ve bence karşımdakinde olmasın bende olsun anlamından ziyade bende olsa bile karşımdakinde de olmasın düşüncesine işaret ediyor. İmrenmek ise gıpta etmek,beğenilen bir kişi veya şeye benzemeyi istemek. Tanımları yazıldığında bile başka dünyalara ait 2 kavram olduğu ortaya çıkıyor. Haliyle bu 2 zıt duyguya sahip insanların tepkileri de 2 zıt tepki olacaktır. Haset ve imrenmek sözcüklerini de doğru bulmadım,haset eski bir sözcük olduğuna göre imrenmek yerine gıpta etmek sözcüğü daha iyi dururdu. Deneyim demişsiniz: Haset biri bu kızı sadece makyaj güzelleştiriyor derken karşısındakine karşı kıskançlık,çekememezlik duygusuna sahip. Kendisi güzel aslında ama kendisinden başka güzel kız olmasını çekemiyor. Gıpta eden biri ah bu kıza makyaj ne kadar yakışıyor,keşke bana da yakışsa böyle der,o kız gibi olmak ister. Hatta özenir bile diyebiliriz.

Benim düşüncelerim bunlar,
Kolaylıklar dilerim:)
 
sabihagökçenn

sabihagökçenn

Kısıtlanmış Üyelik
ben olaya bıraz farklı bır acıdan yaklasıcam,

temel kavramları degıl, cevremde gözlemledıklerımı dusunerek yanıt vercem.

İnsan neye ımrenır ? ulasabıleceklerıne ımrenır ya da hayatında olmasa da olur dedıgı seylere ımrenır.bırınde gordugun guzel bır küpeye elbiseye vb ımrenırsın cunku ulasabılırsın.alabılırsın.nefsını bastırabılırsın.psikolojık olarak onu elde etmenın kolay oldugunu ıcten ıce kendıne soylersın.o yuzden tavrın yumusak olur.bakıslarından nazar akmaz.

ınsan neye haset duyar ? ulasamayacaklarına haset duyar.birinde ulasamayacagın ama uzun zamandır elde etmek ıstedıgın bırseyı gorunce haset duyarsın.Farzedelim ki x model bır araba almayı kafaya koymussun.tek dusuncen o.calısıyorsun cabalıyorsun ama olmuyor.sonra bırı karsına gecıp ansızın o arabayı ben aldım derse nefsını susturamazsın.bu zamana denk psıkolojını rahatlatmak ıcın kendıne soyledıklerın avundukların bır anda elınden gıder.mımıklerın degısır, sesın degısır.haset duygusu yerını kaplar.engel olamazsın.Ne kadar ıyı kalplı olursan ol o an haset duygusuyla bas edemezsın.

tabı ımrenme ve haset duygularını ılla nesnelere de baglamamak lazım.ornegın cocugu olmayan ve cocuk ısteyen bır anne adayı cocugu olan kadınlara karsı haset duygusuna kapılabılır.Ama cocugu olan bır bayansa sadece ımrenır vb.

yanı demek ıstedıgım su kı aslında haset ve ımrenme duygusu bızım hayatta nelerı ne kadar ıstedıgımıze baglı olarak degısır.Haset ve ımrenme duygusu psıkolojık olarak bu ısteklerımızın dısavurum seklıdır. dıye dusunuyorum.

umarım yazdıklarım ısınıze yarar
İyi calısmalar dılıyorum.
 
C

cimbom

Öğrenci
sabihagökçenn' Alıntı:
ben olaya bıraz farklı bır acıdan yaklasıcam,

temel kavramları degıl, cevremde gözlemledıklerımı dusunerek yanıt vercem.

İnsan neye ımrenır ? ulasabıleceklerıne ımrenır ya da hayatında olmasa da olur dedıgı seylere ımrenır.bırınde gordugun guzel bır küpeye elbiseye vb ımrenırsın cunku ulasabılırsın.alabılırsın.nefsını bastırabılırsın.psikolojık olarak onu elde etmenın kolay oldugunu ıcten ıce kendıne soylersın.o yuzden tavrın yumusak olur.bakıslarından nazar akmaz.

ınsan neye haset duyar ? ulasamayacaklarına haset duyar.birinde ulasamayacagın ama uzun zamandır elde etmek ıstedıgın bırseyı gorunce haset duyarsın.Farzedelim ki x model bır araba almayı kafaya koymussun.tek dusuncen o.calısıyorsun cabalıyorsun ama olmuyor.sonra bırı karsına gecıp ansızın o arabayı ben aldım derse nefsını susturamazsın.bu zamana denk psıkolojını rahatlatmak ıcın kendıne soyledıklerın avundukların bır anda elınden gıder.mımıklerın degısır, sesın degısır.haset duygusu yerını kaplar.engel olamazsın.Ne kadar ıyı kalplı olursan ol o an haset duygusuyla bas edemezsın.

tabı ımrenme ve haset duygularını ılla nesnelere de baglamamak lazım.ornegın cocugu olmayan ve cocuk ısteyen bır anne adayı cocugu olan kadınlara karsı haset duygusuna kapılabılır.Ama cocugu olan bır bayansa sadece ımrenır vb.

yanı demek ıstedıgım su kı aslında haset ve ımrenme duygusu bızım hayatta nelerı ne kadar ıstedıgımıze baglı olarak degısır.Haset ve ımrenme duygusu psıkolojık olarak bu ısteklerımızın dısavurum seklıdır. dıye dusunuyorum.

umarım yazdıklarım ısınıze yarar
İyi calısmalar dılıyorum.
Genişletmek için tıkla ...

Haset ve imrenme duyguları arasındaki en önemli farklardan birisinin kontrol algısı olduğu gösterilmiş. Ama bukadar somut anlatılamazdı :) Teşekkürler.
 
C

ch.accepted

Guest
Özlem Ayduk hocanın yayınlarına da bir bakın derim. Siz daha iyi bilirsiniz UC Berkeley'de psikoloji bölümünde docenttir kendileri.

Yazıları o kadar güzel ve anlaşılır ki bir mühendis olarak benim de hoşuma gidiyor okuması. Çok şeyler öğreniyorum. Bu konuda da mutlaka bir şeyler yazmıştır reviewlerine vs bakmanizi öneririm.

Bunun dışında; maalesef sorunuzu cevaplayacak bilgim yok.
 


Bu alana bir cevap yazın...
Üst