likert ölçekli soru analizi-spss

slxalba

Öğrenci
Merhaba,

saatlerce süren araştırmalarım sonucunda tek bir likert ölçekli sorularda analizi tek örneklem t testi ile yapacağımı öğrendim ve bunun nasıl yapılacağını da öğrendim (youtube var sorun yok :D ).

Ama kafamı karıştıran birkaç sorun var ve emin olmadan bir adım ileriye götüremiyorum çalışmamı.

öncelikle gerekli bilgileri vereyim:

çalışmamda test edeceğim iki soru var ve bunlar bağlantılı değil. ayrı ayrı test edeceğim.

3'lü likert ölçeğinde;

s1. x kurumunun öğrencilere y hizmetleri sunduğundan haberiniz var mı? evet, kısmen, hayır

s2. x bilgisayar programını kullanmak kolay ve basittir. katılıyor musunuz? evet, kısmen, hayır

şimdi,
1. soru, "H0: öğrencilerin x'in sunduğu y hizmetinden haberdar olma oranı düşüktür" şeklinde bir hipotez için hazırlanmıştır.
2. soru "H0: öğrencilere göre x programını kullanmak kolay ve basit değildir" şeklinde bir hipotez için hazırlanmıştır.

örneklem sayısı 200. güv. aralığı %95

evetlere 1, kısmen 2, hayırlara 3 atayıp veri seti oluşturdum.
t testi için test değeri olarak 2 atadım.

her iki soruyu da test edince karşımda t değeri, sig. değeri vs güzel güzel tablolar oluşuyor.

bazı basılı kaynaklarda değerlendirmede t değerine bakılır, t hesap < t tablo ise h0 kabul edilir diyor.
videolu anlatımlarda sig değeri (p) 0,005 ten küçük ise h0 reddedilir diyor. kafa karışıklığı burda başlıyor işte.

1. soruda haberiniz var mı sorusuna ksımen diyenleri (ki sayısı sadece 25 kadar) hayır sınıfına katmayı düşünüyorum çünkü kişinin haberi ya vardır ya yoktur. kısmen diyorsa gerçekte de haberi yoktur.

ayrıca evetlere 3 hayırlara 1 değerini verip tekrar hesaplama yaptığımda t değerinin işareti değişiyor (ilk durumda 4,738 iken ikincide -4,738 gibi). mean değeri 1,8 iken 2,2 oluyor. Bunları anladım da p değeri değişmiyor? ilk durumda p < 0,005 iken ikinci durumda neden p > 0,005 olmuyor? bu da kafamı karıştırıyor. Sonuç olarak evetlere ve hayırlara 1 veya 3 atamak t değerinin işaretini değiştirirken p değerini değiştirmiyor.

Ben burda tıkandım. Öncelikle hipotezleri doğru kurmuş muyum? h0 hipotez böyle mi olmalı?
ikinci olarak evet hayırlara 1 veya 3 vermek neden önemli? t değişirken neden p değişmiyor?
t < t tablo ise h0 kabul edilir mi diyeceğiz yoksa p değerini mi esas alacağız?

biraz uzun oldu ama yardımlarınız için şimdiden teşekkür ederim.
 

Bazinga

Öğrenci
Merhaba,

saatlerce süren araştırmalarım sonucunda tek bir likert ölçekli sorularda analizi tek örneklem t testi ile yapacağımı öğrendim ve bunun nasıl yapılacağını da öğrendim (youtube var sorun yok :D ).

Ama kafamı karıştıran birkaç sorun var ve emin olmadan bir adım ileriye götüremiyorum çalışmamı.

öncelikle gerekli bilgileri vereyim:

çalışmamda test edeceğim iki soru var ve bunlar bağlantılı değil. ayrı ayrı test edeceğim.

3'lü likert ölçeğinde;

s1. x kurumunun öğrencilere y hizmetleri sunduğundan haberiniz var mı? evet, kısmen, hayır

s2. x bilgisayar programını kullanmak kolay ve basittir. katılıyor musunuz? evet, kısmen, hayır

şimdi,
1. soru, "H0: öğrencilerin x'in sunduğu y hizmetinden haberdar olma oranı düşüktür" şeklinde bir hipotez için hazırlanmıştır.
2. soru "H0: öğrencilere göre x programını kullanmak kolay ve basit değildir" şeklinde bir hipotez için hazırlanmıştır.

örneklem sayısı 200. güv. aralığı %95

evetlere 1, kısmen 2, hayırlara 3 atayıp veri seti oluşturdum.
t testi için test değeri olarak 2 atadım.

her iki soruyu da test edince karşımda t değeri, sig. değeri vs güzel güzel tablolar oluşuyor.

bazı basılı kaynaklarda değerlendirmede t değerine bakılır, t hesap < t tablo ise h0 kabul edilir diyor.
videolu anlatımlarda sig değeri (p) 0,005 ten küçük ise h0 reddedilir diyor. kafa karışıklığı burda başlıyor işte.

1. soruda haberiniz var mı sorusuna ksımen diyenleri (ki sayısı sadece 25 kadar) hayır sınıfına katmayı düşünüyorum çünkü kişinin haberi ya vardır ya yoktur. kısmen diyorsa gerçekte de haberi yoktur.

ayrıca evetlere 3 hayırlara 1 değerini verip tekrar hesaplama yaptığımda t değerinin işareti değişiyor (ilk durumda 4,738 iken ikincide -4,738 gibi). mean değeri 1,8 iken 2,2 oluyor. Bunları anladım da p değeri değişmiyor? ilk durumda p < 0,005 iken ikinci durumda neden p > 0,005 olmuyor? bu da kafamı karıştırıyor. Sonuç olarak evetlere ve hayırlara 1 veya 3 atamak t değerinin işaretini değiştirirken p değerini değiştirmiyor.

Ben burda tıkandım. Öncelikle hipotezleri doğru kurmuş muyum? h0 hipotez böyle mi olmalı?
ikinci olarak evet hayırlara 1 veya 3 vermek neden önemli? t değişirken neden p değişmiyor?
t < t tablo ise h0 kabul edilir mi diyeceğiz yoksa p değerini mi esas alacağız?

biraz uzun oldu ama yardımlarınız için şimdiden teşekkür ederim.

Benim ilk olarak anlamadığım kısmenleri neden hayıra katıyorsunuz? ya evettir ya hayırdır şeklinde bir düşünceniz varsa o zaman ölçeğinizi o şekilde tasarlamalıydınız kanaatimce. İşaretin değişmeside (yanlış hatırlamıyorsam) bileşenler arasındaki ilişkiyi gösteriyor, negatif olduğu için bileşenler arasında ters orantılı bir durum söz konusu, bu yüzden p değeri değişmiyorken işaret değişiyor.
 

slxalba

Öğrenci
[MENTION=59731]Bazinga[/MENTION] daha başka sorular da olduğu için formatı değiştirmemek adına kısmen seçeneğini çıkarmadım. Kısmenleri hayıra katmamın kararını değiştirebilirim bu çok problem değil.
asıl problem diğerleri. hipotezler doğru mu? hipotez böyle mi olmalı?
ikinci olarak evet hayırlara 1 veya 3 vermek önemli mi? eğer önemli ise değerlendirmede t değeri mi p değeri mi esas alınır? p esas alınırsa her durumda p<0,005 çıkıyor bu çelişki değil mi?
 

Bazinga

Öğrenci
[MENTION=59731]Bazinga[/MENTION] daha başka sorular da olduğu için formatı değiştirmemek adına kısmen seçeneğini çıkarmadım. Kısmenleri hayıra katmamın kararını değiştirebilirim bu çok problem değil.
asıl problem diğerleri. hipotezler doğru mu? hipotez böyle mi olmalı?
ikinci olarak evet hayırlara 1 veya 3 vermek önemli mi? eğer önemli ise değerlendirmede t değeri mi p değeri mi esas alınır? p esas alınırsa her durumda p<0,005 çıkıyor bu çelişki değil mi?

Hocam öncelikle mesajınızı geç gördüm bu sebeple geç cevap veriyorum. Araştırmanızın içeriğini tam algılayamadığım ve spss tam hakim olmadığımdan sorularınıza net bir cevap veremem maalesef. Spss kullanırken sık başvurduğum bir kitapta şunlar yazıyordu; tek örneklem t testinin yapılnasında 2 koşul gereklidir, 1 ortalaması kıyaslanacak en az aralık ölçeğinde olan veriler olmalı ve normal dağılım özelliği taşımalı 2 her bir veri diğerinden bağımsızdır. Öncelikle siz araştırmanıza uygun analiz yöntemi seçtiğinizden emin misiniz? Verilerinizin normalliğini kontrol ettiniz mi? Buna göre parametrik ya da nonparametrik testlerden birini kullanacaksınız. t değerinin negatif olması ortalamanın norm değerden küçük olduğunu göstermektedir. Yani tek örneklem t testinde verilerinizi bir norma göre kıyaslıyorsunuz, verilerin ortalamasını norm değerinden küçükse t değeri negatif çıkıyor. Değerlendirmede p değerini esas almalısınız. Hipotezler genel olarak iki çeşittir araştırma hipotezi ve yokluk hipotezi. Araştırmacının genel olarak doğru olduğunu düşündüğü ve bir kuram ya da olgudan yola çıkılarak araştırmadaki duruma dayanılarak formülize edilen hipotezlere araştırma hipotezi denir örneğin kızlar erkeklerden daha başarılıdır ya da kızlarla erkeklerin başarıları arasında fark vardır gibi. Spss in test ettiği hipotezede yokluk hipozezi denir ve araştırmacının kurduğu araştırma hipotezinin kabulu ya da reddi yokluk hipoteziyle karar verilir. Yani sizin hipotezleriniz araştırma hipotezidir, yokluk hipptezinizi şu şekilde kurarsınız öğrencilerin xin sunduğu y hizmetinden haberdar değillerdir. Bu hipotezinizi test ettiğinizde p<0.05 değerinde hipotez reddedilir, yani öğrenciler xin sunduğu y hizmetinden haberdardır. p değeri bir olasılık değeridir ve 0 ile 1 arasında değer alır. Son olarak benim gördüğüm likert ölçek geliştirme çalışmalarında pozitif olan cevaba en yüksek değer verilir. 5li likertse tamamen katılıyoruma 5 verilir. Olumsuz soru maddelerindede bu işlemin tersi uygulanır.

Yararlanılan kaynak; Can, A. (2016). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (4. Baskı). Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
 
Üst