Tez Yazarken Alıntı Nasıl Gösterilir? İzlemeniz Gereken 6 Adım!

Tez yazmak, akademik dünyada hem bilgi birikimini ortaya koyma hem de özgün düşünceleri paylaşma fırsatı sunan önemli bir süreçtir.

Fakat doğru alıntı yapmak, hem etik bir sorumluluk hem de çalışmanın güvenilirliğini artırmak için kritik bir adımdır. Tez yazarken alıntı nasıl gösterilir sorusunu sizin için yanıtladık…

Tez Yazarken Alıntı Nasıl Gösterilir?

Akademik yazım standartları, teknolojinin etkisiyle daha da erişilebilir ve şeffaf hale gelmiş durumda. Bu yazıda, tez yazarken alıntıların nasıl gösterileceğini adım adım ele alacağız…

Tez yazarken alıntı göstermek, yalnızca bir formaliteden ibaret değildir; aynı zamanda çalışmanızın bilimsel bir temel üzerine oturduğunu kanıtlar.

Akademik yazımda kullanılan kaynak gösterme yöntemleri, disiplinlere ve dergilere göre farklılık gösterse de, temel prensipler evrensel kabul görmüştür.

Alıntı yapmanın amacı, fikrin kime ait olduğunu belirtmek, okuyucuyu kaynağa yönlendirmek ve intihal suçlamalarından kaçınmaktır. Tezde alıntı sürecini daha iyi anlamak için temel başlıkları inceleyelim…

1. Kaynak Gösterme Stillerini Tanıyın

Her akademik alanın kendine özgü bir kaynak gösterme stili vardır ve bu stiller, dijital araçlarla daha kolay uygulanabilir hale gelmiştir.

Örneğin, APA (American Psychological Association) stili sosyal bilimlerde yaygınken, MLA (Modern Language Association) edebiyat çalışmalarında tercih edilir.

Bilimsel tezlerde ise genellikle IEEE veya Chicago gibi stiller kullanılır. Hangi stili kullanacağınızı belirlemek için öncelikle tez danışmanınızın ya da üniversitenizin yönergelerini kontrol etmelisiniz.

APA’da yazar soyadı ve yayın yılı (Örneğin: Yılmaz, 2025) kullanılırken, IEEE gibi nümerik sistemlerde kaynaklar metin içinde numaralandırılır [1]. Bu stiller, hem metin içi alıntıları hem de kaynakça düzenini etkiler.

Tez yazarken alıntı nasıl gösterilir sorusuna doğrudan yapılan alıntılarla devam edelim…

2. Doğrudan Alıntı Yapma

Doğrudan alıntı, bir kaynaktan alınan metni kelimesi kelimesine kullanmaktır ve bu yöntem hâlâ geçerliliğini korumaktadır.

Kısa alıntılar (40 kelimeden az) için metin içinde tırnak işareti kullanılır ve hemen ardından kaynağa atıf yapılır. Örneğin: “Yapay zeka, 2025’te akademik yazımı dönüştürmeye devam ediyor” (Kaya, 2025, s. 15).

Eğer alıntı 40 kelimeden uzunsa, ayrı bir paragraf olarak girintili şekilde yazılır ve tırnak işareti kullanılmaz.

Doğrudan alıntı kaç satır olmalı sorusu da doğrudan alıntı konusunda merak edilenlerdendir. Tek satır aralığında yazılması tercih edilen alıntılar için satır sınırlaması olmasa da fazla uzun olmamalıdır.

Bu durumda da kaynak bilgisi parantez içinde belirtilir. Doğrudan alıntılar, özellikle bir fikri değiştirmeden aktarmak istediğinizde güçlü bir araçtır, ancak aşırı kullanımı tezin özgünlüğünü gölgeleyebilir.

3. Yeniden Yazma (Paraphrasing) ve Atıf

Tezde alıntı nasıl yapılır soruunun bir cevabı da yeniden yazarak atıf yapmaktır. Yeniden yazma, bir kaynaktaki fikri kendi kelimelerinizle ifade etmektir.

Bu yöntem hem özgünlüğü artırmak hem de metni akıcı hale getirmek için sıkça tercih ediliyor. Ancak, fikrin orijinal sahibine atıfta bulunmak zorunludur.

Örneğin, bir kaynakta “Yapay zeka, tez yazım sürecini hızlandırıyor” ifadesi yer alıyorsa, bunu “Yapay zeka teknolojileri, akademik çalışmaların hazırlanma süresini kısaltıyor” şeklinde yeniden yazabilirsiniz (Ay, 2025).

Burada tırnak işareti kullanılmaz, çünkü metin size aittir; ancak parantez içindeki atıf, fikrin kaynağını açıkça gösterir. Yeniden yazma, doğrudan alıntıya göre daha yaygın ve esnek bir yöntemdir.

4. Metin İçi Gönderme ve Kaynakça

Alıntı yapmanın iki temel unsuru vardır: metin içi gönderme ve kaynakça. Metin içi gönderme, alıntının ya da fikrin geçtiği cümlede kaynağa işaret etmektir.

Bu işlem dijital araçlar sayesinde otomatikleştirilmiş olsa da, doğruluğunu kontrol etmek yazarın sorumluluğundadır. Örneğin, APA stiline göre “(Demir, 2025, s. 23)” şeklinde bir gönderme yapılırken, IEEE’de “[2]” gibi bir numara kullanılır.

Kaynakça ise tezin sonunda yer alır ve kullanılan tüm kaynakların detaylı bilgilerini içerir. APA’da bir kitap için kaynakça şu şekilde olabilir: Demir, A. (2025). Akademik Yazım Rehberi. İstanbul: Bilim Yayınevi. Bu liste, okuyucuların kaynaklara kolayca ulaşmasını sağlar.

5. Teknolojinin Atıf Yapmada Rolü

2025 yılında, alıntı yapmayı kolaylaştıran teknolojiler akademik yazımın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Zotero, EndNote ve Mendeley gibi referans yönetim araçları, kaynakları düzenlemek, metin içi atıfları oluşturmak ve kaynakçayı biçimlendirmek için sıkça kullanılıyor.

Ayrıca, yapay zeka destekli yazım asistanları, alıntıların doğruluğunu kontrol ederek intihal riskini azaltıyor. Örneğin, bir cümleyi yazdığınızda, bu araçlar otomatik olarak uygun atıf önerisi sunabiliyor.

Ancak, bu teknolojilere tamamen güvenmek yerine, stil kılavuzlarını manuel olarak gözden geçirmek hâlâ önemli.

Tez yazarken alıntı nasıl yapılır konusundaki son adımla devam edelim…

6. İntihalden Kaçınma ve Etik Yazım

Doğru alıntı yapmanın en büyük faydalarından biri, intihali önlemektir. İntihal tespit yazılımları (Turnitin, iThenticate gibi) daha da gelişmiş durumda ve en küçük kopyalama bile kolayca fark ediliyor.

Bu nedenle, her alıntıyı açıkça belirtmek ve kaynak göstermek bir zorunluluk. Eğer bir fikri kendi düşünceniz gibi sunarsanız, bu etik bir ihlal olarak değerlendirilir ve akademik kariyerinize zarar verebilir.

Alıntı yaparken şeffaf olmak, hem sizi korur hem de çalışmanızın saygınlığını artırır.

Hangi stil kullanılırsa kullanılsın, önemli olan kaynaklara saygı göstermek ve fikri mülkiyeti korumaktır. Doğrudan alıntılarla otoriteyi vurgulayabilir, yeniden yazmayla özgünlüğünüzü ortaya koyabilirsiniz.

Metin içi göndermeler ve düzenli bir kaynakça ile çalışmanızı tamamlayarak, hem etik hem de profesyonel bir tez sunabilirsiniz.

Unutmayın ki, doğru alıntı yapmak sadece bir kural değil, aynı zamanda bilimsel ilerlemeye katkıda bulunmanın bir yoludur.

Yazımızda tez yazarken alıntı nasıl gösterilir sorusuna yanıt verirken merak edilenleri de sizin için araştırdık. Konuyla alakalı görüşlerinizi yorumlar kısmından bizimle paylaşabilirsiniz…