Parçanın Anlam Bütünlüğünü Bozan Cümleyi Bulma

[edius]

her sinavda bu konudan yanlisim cikiyor, bazi denemelerde ise tek yanlisim cikiyor oda bu konu. mantik sorularinda bile bu kadar zorlanmiyorum, sizce bu sorulari cozmenin puf noktasi nedir?

 

[Podof]

Tam olarak aynı sıkıntıyı yaşıyoruz hocam. Hem İngilizce hem Ales gibi sınavlarda tam olarak burda hata yapıyorum. Sorunun yanıtını bilen varsa beni de çok mutlu eder

İşin püf noktasını bilmiyorum edius hocam ama sanırım neden hata yaptığımızı biliyorum beynimizi kullanıyoruz Ben kendi adıma her cümleyi haklı çıkarmaya çalışırken yakalıyorum kendimi. Dolaylı anlamlar kovalıyorum. Sanırım yorumlamaya çalışmadan daha düz mantık yaklaşmamız gerekiyor bu sorulara ama onu da nasıl yapabileceğimizi ben bilemiyorum

 

[sidneh]

Bu sorularda her cümlede önceki cümlelere ya da parçanın genel anlamına bir atıf aramanız gerekiyor. Mesela bir paragraf başladı, Tarkan'ın müzik hayatını anlatıyor, birinci albümü şu, ikinci albümü bu, sonra bir single çıkardı falan, o arada "müzik ödülü aldı" derse anlam bütünlüğü bozulur, çünkü konumuz albümler.

Soru üzerinden daha rahat anlatılır aslında, şu an dışardayım, isterseniz akşam anlatabilirim.

 

[Podof]

Bu sorularda her cümlede önceki cümlelere ya da parçanın genel anlamına bir atıf aramanız gerekiyor. Mesela bir paragraf başladı, Tarkan'ın müzik hayatını anlatıyor, birinci albümü şu, ikinci albümü bu, sonra bir single çıkardı falan, o arada "müzik ödülü aldı" derse anlam bütünlüğü bozulur, çünkü konumuz albümler.

Soru üzerinden daha rahat anlatılır aslında, şu an dışardayım, isterseniz akşam anlatabilirim.

x albümü ile ödül aldı derse de anlam bütünlüğü bozulur mu mesela?
Akşam anlatabilirseniz süper olur teşekkürler.

 

[Gamze]

Bunun çözümü aslında çok okuma yapmak. Fazlaca okuma yaptıktan sonra hikayenin gidişini bozan cümle hemen anlaşılıyor. Bir nevi kulak tırmalıyor da denilebilir.

Bunun dışında bir örnekle de açıklamaya çalışayım elimden geldiğince. İngilizce sınavlarındaki anlamı bozan cümlelerde verilen bikaç püf noktası da işinize yarayabilir. Örneğin referanslar cümle atlamaz veya konu değişmişse bir cümlede (zıtlık bağlaçlarıyla) daha sonraki cümlelerin de bu değişen konu ile alakası olması gerekir. Bununla ilgili örnek olarak elimdeki bir denemeden bir soru yazayım;

(I) Esperanto'nun ortaya çıkmasından sonra onu öğrenmiş olanlar; bu dili pratik olarak kullanmak, başkalarının öğrenmesine yardımcı olmak ve dile karşı ilgi uyandırmak için gruplar kurma gereğini duymaya başlamışlardır. (II) Bu gruplar zamanla büyümüş, bazıları komşu ülkelere kadar yayılmıştır. (III) Bu arada yeni gruplar oluşmaya devam etmiştir. (IV) Öyle ki bugün tüm dünyada çok büyük aktif kuruluşlar oluşmuştur. (V) Esperanto yolu ile çifte vatandaşlığı seçenlere ''Esperantistler'' denir.

Burda konu iyice açıklanmış ardından benzeri gruplardan bahsedilerek farklı bir konuya devam edilmiş. Ancak en son cümlede yine Esperanto ile alakalı bir bilgi verilmiş. (III) ve (IV) numaralı cümleler farklı gruptan bahsedilen cümleler olduğu ve birbirlerini tamamladıkları için atılamaz. Bu durumda anlatımın tamamını bozan cümle (V) numaralı cümle olur. Konuyu değiştirdikten sonra tekrar aynı konuya dönme gibi bir durum olmaz.

Ne kadar açıklayıcı oldu bilmiyorum ama umarım anlatabilmişimdir.

 

[sidneh]

x albümü ile ödül aldı derse de anlam bütünlüğü bozulur mu mesela?
Akşam anlatabilirseniz süper olur teşekkürler.

Eğer bir sonraki cümlede yine genel olarak albümlerden bahsetmeye devam ederse bozulur evet. Genelden özele indiğinizde tekrar genele dönemezsiniz.

Galadriyel çok güzel bir örnek koymuş, üstüne sorularınız varsa cevaplayabiliriz yine.

 

[edius]

galadriel hocam guzel anlatmissin ama bazen paragraflar net olmayabiliyorlar. bu anlattiklarinizin yaninda baska orneklerle de aciklayabilirseniz sevinirim.

 

[Gamze]

galadriel hocam guzel anlatmissin ama bazen paragraflar net olmayabiliyorlar. bu anlattiklarinizin yaninda baska orneklerle de aciklayabilirseniz sevinirim.

Çelişkiye düşülebilecek soru var mı diye bakayım. Dilerseniz siz yapamadığınız bir paragrafı sorun onun üzerinden konuşalım.

 

[Podof]

Güvender'in kitabından Son takıldığım soruyu yazıyorum:

(I) Yazar insanlığa ait bir çok konuyu kendi sorunu yapmıştır. (II) Üstelik bunu büyük bir içtenlikle özümseyerek yapmıştır. (III) Bunu yapması çıkarı için değil, bir iş disiplininden kaynaklanmaktadır. (IV) Uzun süre yalnız kalmış, dünya ile düşsel savaşa girmiş, her alanda insanlarla anlaşmazlığa düşmüştür. (V) O işine büyük önem vermiş, bunun için her türlü özveriyi göstermiştir.

Cevap IV diyor ve evet IV. cümle gerçekten paragrafın anlam bütünlüğü ile uyumsuz. Ama V. cümle de uyumsuz mesela. Konu yazarın duyarlılıkları ve kendini neyden sorumlu tuttuğu ile ilgili. İşine ne kadar önem verdiğinin bir alakası yok. Eğer işine ne kadar önem verdiği alakalıysa pekala IV. cümle de alakalı olur çünkü o bir önceki cümle ile, yani bu uğurda nelere nelere göğüs gerdiği ile de alakalı olur.

 

[Gamze]

(I) Dilin önemi ilk çağlardan beri araştırma konusu olmuştur. (II) Adlandırma, nesnelere ad verme, dilin yalnızca bir yönü olsa da ilk insanlar için büyüleyici bir değer taşımıştır. (III) Ayrıca birçok eski kültürde adlandırma yeteneği, nesneler üzerinde denetim kurmanın, onlara sahip olmanın en kesin yolu olarak görülmüştür. (IV) Çünkü geçmişte, dilin tanrısal bir kökeni olduğuna inanılırdı. (V)İlkel kültürlerde insanların adlarını yabancılara açıklamaktan kaçınmaları da buna bağlıdır.


Sanki tüm paragrafta dilin özelliklerinden bahsediliyor gibi duruyor. Ancak dikkat ederseniz ilk cümle hariç ''adlandırma'' konusu üzerinde durulmuş. (II)'de adlandırmanın insanlar üzerinde büyülü bir etkisi olduğundan, (III)'te eski kültürlerde insanların adlandırmayı nasıl algıladığı, (IV)'te eski kültürlerde insanın neden adlandırmayı hakimiyet kurma olarak algıladığını, (V)'te ise adlandırmanın tanrısal yönünün insan ilişkilerinde bile etkili olduğuna dair örnek verilmiştir. Kısaca (III) (IV) ve (V) numaralı cümleler birbirlerine hep neden sonuç ilişkisiyle bağlı. Ancak ilk cümle genel olarak dilin öneminden bahsediyor. Oysa genel olarak paragraf içersinde dilin adlandırma yönünün etkilerinden bahsediliyor.

 

[Gamze]

Güvender'in kitabından Son takıldığım soruyu yazıyorum:

(I) Yazar insanlığa ait bir çok konuyu kendi sorunu yapmıştır. (II) Üstelik bunu büyük bir içtenlikle özümseyerek yapmıştır. (III) Bunu yapması çıkarı için değil, bir iş disiplininden kaynaklanmaktadır. (IV) Uzun süre yalnız kalmış, dünya ile düşsel savaşa girmiş, her alanda insanlarla anlaşmazlığa düşmüştür. (V) O işine büyük önem vermiş, bunun için her türlü özveriyi göstermiştir.

Cevap IV diyor ve evet IV. cümle gerçekten paragrafın anlam bütünlüğü ile uyumsuz. Ama V. cümle de uyumsuz mesela. Konu yazarın duyarlılıkları ve kendini neyden sorumlu tuttuğu ile ilgili. İşine ne kadar önem verdiğinin bir alakası yok. Eğer işine ne kadar önem verdiği alakalıysa pekala IV. cümle de alakalı olur çünkü o bir önceki cümle ile, yani bu uğurda nelere nelere göğüs gerdiği ile de alakalı olur.

(V) numaralı cümle de aslında özetliyor durumu. İlk cümlede insanlığa ait sorunları kendisinin sorunları gibi görmesinden, (II) numaralı cümlede bunu tamamen içten yaptığından, (II) numaralı cümlede bunu çıkarları için yapmadığından işinin önemli bir parçası olarak görmesinden, (V) numaralı cümlede ise işini çok önemseyip işini yapabilmek için çok fazla özveri göstermesinden bahsediliyor. Parça hep yazarın işine bağlılığından bahsediliyor ve olumsuz bir durum yok. Ancak (IV) numaralı cümlede yalnız kalmasından, insanlarla anlaşmazlığa düşmesinden bahsediliyor. Parça yazarın işine bağlılığından bahsederken (IV) numaralı cümle özel hayatından bahsediyor bir bakıma. Bu nedenle (IV) numaralı cümle paragraftan çıkarılmalı.

Bir ekleme daha yapayım; (III) numaralı cümlede insanlığın sorununu iş disiplininden dolayı özümsediğini belirtmiş.

 

[edius]

(1)Dunya edebiyatinda sayisiz roman, hikaye, siir, yazildi. (2) Bunlardan bazilari unutulup giderken bazilari yuzyillarca ayakta kalabildi. (3) Bunda yazarlarin etkileyici bir dil ve her kesime seslenen konulara yer vermeleri etkili oldu. (4) Basarisiz yazarlarin ise kalici olmalari zaten soz konusu olamazdi. (5) Konu ve dil yazarlarin adini ve eserini olumsuz yapti.

bu paragrafta anlatimi bozan cumle 5. cumleymis ama neden 4. degilde 5. cumle?

 

[kaamos]

(1)Dunya edebiyatinda sayisiz roman, hikaye, siir, yazildi. (2) Bunlardan bazilari unutulup giderken bazilari yuzyillarca ayakta kalabildi. (3) Bunda yazarlarin etkileyici bir dil ve her kesime seslenen konulara yer vermeleri etkili oldu. (4) Basarisiz yazarlarin ise kalici olmalari zaten soz konusu olamazdi. (5) Konu ve dil yazarlarin adini ve eserini olumsuz yapti.

bu paragrafta anlatimi bozan cumle 5. cumleymis ama neden 4. degilde 5. cumle?

3 ve 5 zaten birbirine uymadığı için ikisinden birinin gideceği belli. 3 ve 5 ard arda durunca anlamsız oluyo, sırf bu yüzden bile 4. cümle bi yere gidemez.
neden 5? çünkü ilk 4 cümle olumlu şeylerden söz ediyor ve 5. cümlede herhangi bir bağlaç olmamasına rağmen bir anda olumsuzlama yapılıyor; bu da paragraf bütünlüğünü bozmuş zaten. genel olarak kalıcılıktan söz ediliyorken yazarın yapıtının ve kendi adının sırf dil ve seçilen temalar nedeniyle unutulup gitmesi bağlam dışı bir iddia.

 

[edius]

aciklamalar icin tesekkur ederim, mobilden girdigim icin fazla ornek veremiyorum, siz anlatmaya devam ederseniz sevinirim.

 

[Gamze]

Yediiklim denemesinden bir örnek;

(I) Belli bir desibelin üzerine çıkan sesler, insan kulağına çok ciddi zararlar verebilir, hatta sağırlığa bile sebep olabilir. (II) Titanic'in 1912'de batmasından sonra, ses dalgalarıyla buz dağlarını saptamak için çalışmalar yapıldı. (III) Bu çalışmalarda, karanlıkta veya sisli havalarda görülemeyen büyük nesnelerin varlığını ortaya çıkarmak için, sesin bir yere çarpıp geri dönme özelliğinden yararlanılıyordu. (IV) Patlama sesleri ve başka yüksek sesler kullanılarak yapılan ilk deneylerde pek başarı elde edilemedi. (V) Bunun temel nedeni, yansıyan sesin çok zayıf olması ve bir gemide epey yüksek olan sürekli gürültüden kolayca ayırtedilememesidir.


Paragraf tamamen sesle ilgili olmasına karşın, ilk cümlede yüksek sesin insan sağlığına zararından bahsedilmekte, kalan cümlelerde ise Titanic olayından sonra ses yardımıyla büyük nesneleri farkedip kazaları engelleme üzerine yapılan çalışmalardan genel olarak söz edilmektedir. Paragraftan çıkarılacak cümle (I) numaralı cümledir.

Paragraftan cümle atma sorularında en fazla zorlayanlar ilk cümlenin atılacağı sorulardır bence. Çünkü paragrafı okumaya ilk başladığımızda hikayeyi ilk cümleye göre kafamızda oturtur diğer cümleleri ona bağlamaya çalışırız. Bu nedenle tuzak olarak gördüğüm sorular ilk cümlenin atılacağı konular olmuştur her zaman.

 

[mellifluously]

her sinavda bu konudan yanlisim cikiyor, bazi denemelerde ise tek yanlisim cikiyor oda bu konu. mantik sorularinda bile bu kadar zorlanmiyorum, sizce bu sorulari cozmenin puf noktasi nedir?

Bu tür sorularda verilen metnin belirli bir ana düşüncesi vardır; fakat bir cümle gereksiz ayrıntıya girer ya da alakasız bir anlam verir, ama genelde gereksiz ayrıntı verilir ki işin içinden kolay çıkamayın .. mesela ana konu kuşların yerkürenin manyetik alanı vasıtasıyla nasıl göç ettiği iken bir cümlede yerkürenin manyetik alanının kutuplarda daha fazla ekvatorda daha az etki yaptığını söyler. Burada konu kuşların göçünden yeryüzünün manyetik alanı değişikliklerine kaymış ve anlam akışı bozulmuştur.

 

[sidneh]

(I) Gelişen teknolojinin mimarlara ve grafikerlere sunduğu yepyeni ürünler sayesinde, ayrıntılı çalışma gerektiren birçok iş daha kolay yapılabiliyor. (II) Üzerine yapılan çizimleri bilgisayara aktaran grafik tabletler, bir ekrandan ve bu ekranda kullanılmak üzere tasarlanmış olan bir kalemden oluşuyor. (III) Yeni geliştirilen bir teknoloji, normal kâğıt üzerinde yapılan çizimlerin bilgisayar ortamına aktarılmasına imkân veriyor. (IV) Kâğıt üzerine yerleştirilen bir alıcı, tükenmez kalemle yapılan çizimleri bilgisayara aktarabiliyor. (V) Kalemi kâğıda bastırma kuvvetine göre hem çizgilerin kalınlığı hem de çizim özellikleri bilgisayara aktarılabiliyor.

2012 İlkbahar ALES'ten bir soru. Cevap II. İlk bakıldığında paragrafın tamamı yeni ürünlerden bahsediyormuş gibi görünüyor. Ancak cümleler tek tek incelendiğinde, ilk cümlede genel bir olgudan bahsettikten sonra diğer cümlelerde bu yepyeni ürünlere bir örnek verdiğini görüyoruz, kağıt üzerindeki teknoloji. III, IV ve V bu teknolojiden bahsederken II grafik tabletlerden bahsediyor, dolayısıyla anlam bütünlüğünü bozuyor.

Siz yapamadığınız soruları buraya yazarsanız daha çok yardımcı olabiliriz, nerede takıldığınızı göstermek için.

 

[MissHilary]

Hocam cümleyi öncelikle bütün olarak ele almak gerekiyor. Mesela uzun bir paragrafı aslen ne denemek istediğiyle, konunun ne olduğuyla ilgili anlamak gerekiyor. Zaten verilen şıklarda yalnız 1 tanesi anlam bütünlüğünü bozucu farklı bir konuya değinir.

 

[Kutadgu]

Bu kategori gene iyi hocam uzun cumleleri anlamli ve kuralli bir bicimde siralayiniz daha zor bana gore. Anlatimi bozanda size sunu oneririm. Her cumleyi teker teker anlamaya calismadan paragrafi komple okumaniz. Son cumleyi okuduktan sonra arada genelde ozele giden , yada ozelden genele giden bir cumle var ise, bir konu hakkinda detaya gidilmisse, yada icerikten bahsedip usluptan bahsederse vs. bunlar secilmelidir.

 

[pepetye]

Arkadaşlar muhalefet olmak istemiyorum ama...

"(1)Dunya edebiyatinda sayisiz roman, hikaye, siir, yazildi. (2) Bunlardan bazilari unutulup giderken bazilari yuzyillarca ayakta kalabildi. (3) Bunda yazarlarin etkileyici bir dil ve her kesime seslenen konulara yer vermeleri etkili oldu. (4) Basarisiz yazarlarin ise kalici olmalari zaten soz konusu olamazdi. (5) Konu ve dil yazarlarin adini ve eserini olumsuz yapti."

Ben bu soruda anlam akışını bozan cümlenin 4 olduğunu düşünüyorum; çünkü 3 ve 5 numaralı cümleler birbirinin eşdeğeri değil, tamamlayıcısı.Soruyu çözen arkadaş bence son cümledeki "olumsuz" kelimesini yanlış anladı Aslında paragrafın orjinali "ölümsüz"; fakat soruyu yazan "edius" isimli arkadaşın klavyesi ingilizce olduğu için "olumsuz" diye yazdı ve bu da anlam kargaşasına yol açıyor Bence anlatım akışını bozan cümle 4.dür.